گروه گزارش/ شیوا صفری: سردار سلیمانی، شخصیتی شناخته‌شده در دنیای استراتژی و رهبری نظامی، نه تنها در ایران، بلکه در جهان معاصر بود که با فداکاری خود برای حفاظت از ایران عزیز و دفاع از ارزش‌های ناب اسلامی، به شهادت رسید و با شهادت خود زندگی‌های بی‌شماری را در داخل و خارج از ایران تحت تأثیر قرار داد. او به عنوان یک افسر بلندپایه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و یک فرد ذوب شده در ولایت فقیه، نقشی محوری در شکل دادن به چشم انداز سیاسی غرب آسیا ایفا کرد.

سردار سلیمانی که بود؟

سلیمانی متولد ۲۰ اسفند ۱۳۳۶ در قنات ملک استان کرمان و فرزند یک کشاورز بود. او حس میهن پرستی شدید و میل عظیمی برای خدمت به اسلام، ایران و نظام مقدس جمهوری اسلامی داشت. زندگی اولیه او با سخت کوشی و اراده آهنین گذشت. و همین سخت‌کوشی و اراده‌ی آهنین در نهایت او را به رهبر برجسته‌ای در مباحث استراتژیک تبدیل کرد.

تربیت او در یک منطقه روستایی و میان یک خانواده‌ی مذهبی، باعث شد تا قدردانی عمیقی از ارزش‌های سخت کوشی، نظم و فداکاری در او ایجاد شود. او از همان دوران نوجوانی به اهمیت آموزش پی برد و علیرغم منابع محدودی که در اختیار داشت، تلاش کرد تا از نظر تحصیلی سرآمد شود. سلیمانی در مدارس محلی درس می‌خواند و هوش و مهارت‌هایش از همان سنین نوجوانی در او ظهور و بروز یافت.

سردار شهید پس از پایان تحصیلات متوسطه در رشته معماری در دانشگاه تهران پذیرش گرفت. با این حال، اشتیاق او برای خدمت به کشورش به زودی او را به مسیری متفاوت سوق داد و در سال ۱۳۵۸ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد و این ورود به سپاه آغاز دوران درخشان نظامی او بود.

دوران نظامی سردار سلیمانی

سردار سلیمانی رده‌های مختلف فرماندهی در سپاه را طی کرده و به سرعت خود را به عنوان یک رهبر و استراتژیست استثنایی از دیگر فرماندهان سپاه متمایز کرد و ترکیبی نادر از درخشش تاکتیکی و تعهد تزلزل ناپذیر به منافع ملی ایران و نظام جمهوری اسلامی را به نمایش گذاشت. فداکاری و دستاوردهای شهید سلیمانی باعث احترام و تحسین همتایان و مافوقان این شهید بزرگوار و حتی دشمنان شد. دوران نظامی سردار سلیمانی در طول جنگ ایران و عراق، شتاب قابل توجهی پیدا کرد. رهبری استثنایی او در میدان نبرد، به دلیل توانایی او در عملیات مخفیانه و پیشی گرفتن از نیروهای دشمن باعث شد تا لقب «فرمانده سایه» به ایشان داده شود. مهارت تاکتیکی و استراتژی های نوآورانه‌ی او نقش مهمی در کسب پیروزی برای ایران در طول جنگ ایفا کرد.

در طول جنگ ایران و عراق، وی نقشی محوری در رهبری عملیات نظامی ایران علیه رژیم صدام حسین داشت. او مسئول نظارت بر نیروهای نخبه سپاه قدس بود که در جنگ های نامتعارف و جمع آوری اطلاعات تخصص داشت. ویژگی رهبری سلیمانی در طول جنگ، تلاش بی وقفه برای پیروزی و تعهد تزلزل ناپذیرش به امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بود. او به‌خاطر رویکرد عملی‌اش، که اغلب از خط مقدم رهبری تبعیت می‌کرد و شخصاً عملیات‌های نظامی را هدایت می‌کرد، مشهور بود. درخشش راهبردی و رهبری کاریزماتیک سلیمانی الهام بخش نیروهای او و القای حس اعتماد و عزم بود.

آغاز نقش تاثیرگذار سردار سلیمانی بعد از پایان جنگ

پس از پایان جنگ ایران و عراق و هشت سال دفاع مقدس، سردار سلیمانی نقش تعیین کننده‌ای در شکل دادن به سیاست‌های منطقه‌ای ایران و ایجاد اتحاد با مردم کشورهای همفکر داشت. او در حمایت از گروه‌های نیابتی مختلف در سراسر غرب آسیا، از جمله حزب اله لبنان و شبه نظامیان شیعه در عراق و سوریه نقش اساسی داشت.

دخالت سردار سلیمانی در درگیری‌های منطقه‌ای به خصوص نقش مهم و تاثیرگذار ایشان در منهدم کردن داعش در عراق و سوریه، تحسین دوست و دشمن را برانگیخت. با وجود جنجال‌هایی که پیرامون فعالیت‌های منطقه‌ای ایران به فرماندهی سردار سلیمانی در غرب آسیا وجود داشت، نفوذ وی در منطقه غیرقابل انکار باقی ماند. اتحادهای استراتژیک و حمایت او از گروه های نیابتی به ایران اجازه داد تا قدرت خود را به رخ جهانیان کشانده و نفوذ قابل توجهی بر پویایی‌های منطقه‌ای اعمال کند. به طوری که به باور بسیاری از کارشناسان، فعالیت‌های وی آینده‌ی سیاسی غرب آسیا را دستخوش تغییر و تحول عمیق خواهد کرد.

میراث و تأثیر رهبری سردار سلیمانی

رهبری سردار سلیمانی نه تنها در ایران، بلکه در کل غرب شرق نیز اثری پاک نشدنی بر جای گذاشت. درخشش استراتژیک و تعهد تزلزل ناپذیر او به حفاظت از منافع جمهوری اسلامی ایران موجب احترام و تحسین او از سوی متحدان و حتی دشمنان شد. میراث شهید سلیمانی را می‌توان به بهترین نحو در کمک‌های او در مبارزه با داعش در عراق و سوریه به عینه دید. رهبری و هماهنگی او در سازماندهی و حمایت از شبه‌نظامیان مختلف شیعه که نقش مهمی در عقب راندن داعش و بازپس‌گیری قلمرو ایفا کردند، بسیار مؤثر بود. او به قدرت عمل جمعی اعتقاد داشت و به دلیل توانایی اش در الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه در نیروهایش شناخته شده بود. سبک رهبری سلیمانی همچنان به عنوان منبع الهام برای رهبران نظامی و استراتژیست ها در سراسر جهان عمل می کند.

در نهایت ایشان در بامداد جمعه ۱۳ دی ۱۳۹۸ در عملیات آذرخش کبود که توسط آمریکا طراحی و اجرا شد، به شهادت شد.

تاثیر ماندگار سردار سلیمانی

زندگی و میراث سردار شهید سلیمانی نمونه‌ای از قدرت تفکر استراتژیک، رهبری و فداکاری تزلزل ناپذیر برای ایران، اسلام و نظام بود. کمک‌های او به امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و همچنین تأثیر او بر پویایی‌های منطقه ای، ردپایی پاک نشدنی در غرب آسیا بر جای گذاشته است. درخشش راهبردی و تعهد وی برای حفظ منافع ملی ایران غیرقابل انکار است. فلسفه رهبری او که با ترکیبی از کاریزما، زیرکی تاکتیکی و اراده مشخص می شود، همچنان الهام بخش رهبران نظامی و استراتژیست ها در سراسر جهان است.

نفوذ پایدار سردار سلیمانی بسیار فراتر از دستاوردهای نظامی وی است. او چشم انداز سیاسی غرب آسیا را شکل داده و تأثیری ماندگار بر سیاست های منطقه ای ایران بر جای گذاشته است. در حالی که جهان همچنان با پیچیدگی های این منطقه دست و پنجه نرم می‌کند، میراث سردار سلیمانی یادآور قدرت پایدار رهبری و اهمیت حفاظت از منافع ملی است.