گروه سیاست: هفته گذشته امیر عبدالهیان وزیر امور خارجه ایران از نهایی شدن کریدور خلیج فارس-دریای سیاه خبر داد که می‌تواند تاثیر بسزایی در افزایش موقعیت سرزمینی ایران در تجارت جهانی داشته باشد. باید توجه داشت که با افزایش ریسک‌های ژئوپلتیکی در نتیجه‌ی حمله نظامی روسیه به اوکراین، شاهد افزایش اهمیت کریدورهای جایگزین و بالطبع نقش قفقاز جنوبی و ایران در این راستا هستیم.

 برای نمونه پس از جنگ روسیه و اوکراین، حجم محموله‌های ارسالی از خاک جمهوری آذربایجان و کریدور میانی، ابتکار جاده و کمربند چین، افزایش چشمگیری داشته است. همچنین مقامات روسیه و هند در هفته‌های اخیر بارها بر راه اندازی کریدور شمال-جنوب برای اتصال روسیه و هند از طریق ایران، تاکید کرده‌اند. حالا نیز صحبت از راه‌اندازی کریدور خلیج فارس به دریای سیاه است که به نوعی ایران را از طریق ارمنستان و گرجستان به بنادر بلغارستان و یونان پیوند می‌دهد.

تجربه‌های مشابه نشان داده است که در راه‌های بین المللی معمولا تمام کشورهای شرکت کننده متنفع خواهند شد. برای نمونه در صورت تحقق کریدور خلیج فارس به دریای سیاه، ایران می‌تواند به راحتی کالاهای خود و دیگر کشورهای منطقه به شرق اروپا و سپس به تمام اروپا برساند که علاوه بر تاکید بر اهمیت موقعیت ژئواکونومیکی ایران، درآمدهایی نصیب ایران خواهد کرد.

همچنین یکی دیگر از کشورهایی که برای راه اندازی این کریدور حساب ویژه باز کرده است، ارمنستان است. این کشور پس از استقلال، از شرایط اقتصادی مناسبی برخوردار نیست که باعث مهاجرت تعداد زیاد ساکنین آن در سال‌های اخیر شده است که شاید دلیل اصلی آن نیز بسته بودن مرزهایش با دو همسایه خود یعنی ترکیه و آذربایجان باشد.  از همین روی، کریدور “خلیج فارس-دریای سیاه” مزایای مهمی برای اقتصاد ارمنستان خواهد داشت. به ویژه، ارمنستان را قادر می‌سازد تا به کشور اصلی ترانزیتی در منطقه تبدیل شود زیرا کریدور از قلمرو آن نیز عبور می‌کند همچنین می‌تواند به راحتی کالاهای ارمنستان را به اروپا برساند که برای اقتصاد کوچک آن مهم خواهد بود.

البته با حضور احتمالی جمهوری آذربایجان در این کریدور، شاید تحولات پیچیده و سیاسی قفقاز جنوبی بر روند و آینده آن تاثیر بگذارد. بنابراین ایران می‌تواند با استفاده از دیپلماسی و سیاست فعال خود، این کریدور را راهی برای تنش زدایی در منطقه مورد استفاده قرار بدهد.

در مجموع تحقق کریدور خلیج فارس-دریای سیاه، بیشترین نفع اقتصادی را برای ایران و ارمنستان در پی خواهد داشت. از همین روی هر دو کشور بویژه ارمنستان باید زیرساخت‌های خود را آماده کنند که البته آن نیز نیازمند فاینانس خارجی است که به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی بتوانند در این مورد به کمک ایروان بیایند.