گروه سیاسی: هفته‌ی گذشته خبر مهمی مبنی بر توافق کشور‌های اکو، مبنی بر امضای دستور العمل بین‌المللی و برنامه عملیاتی راهگذر حمل و نقلی چین به اروپا از مسیر ازبکستان_ترکمنستان_ایران_ترکیه اعلام شد. این اتفاق در حاشیه نشست وزرا و نمایندگان وزارتخانه‌های حمل و نقلی سازمان همکاری اقتصادی یا اکو اتفاق افتاد. شهریار افندی‌زاده معاون وزیر راه و شهرسازی و نماینده ایران در این اجلاس گفت: «ایران سرزمین فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی جهت تحقق و تکمیل راهبرد‌ها و برنامه‌های اکو در حوزه زنجیره‌های تأمین، تجارت، لجستیک و ترانزیت است و ابتکار «ایران –راه» برای استفاده کشور‌ها از مسیر، امکانات و ظرفیت‌های ترانزیتی و لجستیکی ایران برای اتصال آسیای میانه به غرب و جنوب طراحی و اعلام شده است.»

بنابراین گزارش، یکسان‌سازی تعرفه‌ها و رویه‌های حمل و نقلی و فرایند‌های مرزی در چارچوب پروتکل امضا شده میان کشور‌ها به اجرا گذاشته می‌شود که بر این اساس پیش‌بینی می‌شود بتوان سهم قابل توجهی از حجم ترانزیت چین به اروپا را به مسیر ترانزیت شرقی ـ غربی ایران جذب کرد.

مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی ایران هم در این باره در ایکس نوشت: «در دوازدهمین نشست وزرای حمل و نقل اکو در تاشکند تفاهم‌نامه دالان (کریدور) ازبکستان- ترکمنستان- ایران- ترکیه را نهایی کرده و به امضا رساندیم. ایران‌راه دسترسی عملیاتی آسیای میانه به غرب و جنوب است. همچنین فرصت میزبانی برای اجلاس سال آینده را به دست آوردیم.»

ایفای نقش ایران در کریدور خزر که بخشی از کریدور شرق-غرب یا جاده ابریشم چین است نشان از آن دارد که سناریو کنار گذاشتن ایران از این مسیر شکست خورده است و ایران قرار است نقش اول رسیدن چین به اروپا باشد.

ترکیه از سال ۹۹ شمسی در تلاش بوده است با احداث مسیر جدید ترانزیت ریلی بین استانبول تا شیان چین و با حذف ایران، صاحبان کالا را به سمت کریدور مد نظر خود سوق دهد. نخستین قطار باریِ ترکیه در تاریخ ۴ دسامبر ۲۰۲۰ و در آذر ۱۳۹۹ عازم چین شد، این قطار که حامل محصولات صادراتیِ ترکیه‌‎ای بود، در تاریخ مذکور از مقصد استانبول حرکت و با پیمودن ۸۶۹۳ کیلومتر و عبور از پنج کشور (ترکیه، گرجستان، باکو، قزاقستان و چین) پس از ۱۲ روز به استان «شیان چین» رسید.

موضوع مهم‌تر در این باره توافق اولیه‌ای بود که هفته گذشته برای ایجاد کریدور ریلی از چین تا ایران انجام شد. بر این اساس وزرای راه و شهرسازی کشورمان و قرقیزستان مامور شدند با ادامه مذاکرات برای راه‌اندازی یک کریدور ریلی از قرقیزستان تا ازبکستان، ترکمنستان و ایران تفاهم کنند. با ایجاد این کریدور ریلی ایران نقطه کانونی تقاطع و اتصال ۲ کریدور ریلی شرق – غرب و شمال – جنوب خواهد شد. این موضوع در راستای مذاکرات محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور و عاقلبیک جباراف نخست‌وزیر قزاقستان در حاشیه اجلاس پیمان شانگ‌های انجام شد.