گروه گزارش: جمهوری تُرکیه که در حال حاضر موقعیت خود را در عرصه بین‌المللی تقویت می‌کند، به دنبال ایجاد جهانی چند قطبی و رهبری جهان به اصطلاح تُرک (تُرک‌زبان) است. در راستای «پروژۀ توران»، آنکارا اکنون، توجه خود را بر منطقۀ جنوب‌شرقی فضای پس از شوروی متمرکز کرده است.
اهدافِ دیپلماتیکِ تُرکیه شامل گسترشِ «ابتکاراتِ ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک تُرک» از طریق تشکیل ساختارهای نظامی، سیاسی و اقتصادی یکپارچه، به ویژه «ارتشِ توران و بازار مشترکِ تُرک‌ها» است. در پیشبرد این اهداف، تُرکیه در حال کار، بر روی طیف گسترده‌ای از ابتکارات، از جمله همکاری با کشورهای عضو و ناظر سازمان به اصطلاح تُرک در پروژه‌های تجاری و اقتصادی، انرژی، حمل و نقل و ارتباطات، پروژه‌های نظامی و نظامی-فنی است.
دولت‌های به اصطلاح تُرک‌ و هاب گازی
توسعه‌ی سازمان دولت‌های به اصطلاحِ تُرک (OTS) و جمهوری تُرکیه در هستۀ آن، از این اصل پیروی می‌کند که زمانی توسط حیدر علی‌اف، رئیس‌جمهور سابق جمهوری باکو در رابطه با اتحادِ استراتژیک کشورش با تُرکیه بیان شده بود: «یک ملت – دو دولت». اخیراً این مشارکت به سطح بالایی از همکاری متقابل در زمینه‌های مختلف کلیدی (تجارت، انرژی، مسیرهای ترانزیتی، همکاری‌های نظامی و پروژه‌های بشردوستانه) ارتقاء یافته است.
موفقیت نظامی ائتلافِ ترکیه و جمهوری باکو در جنگ دوم قره‌باغ کوهستانی در سال‌های ۲۰۲۰ – ۲۰۲۳ میلادی انگیزه‌ای قوی برای نفوذ ترکیه در فضای ادعایی توران ایجاد و به عنوان یک کاتالیزور برای تشکیلِ OTS بود.
طبیعتاً هر اتحادِ سیاسی بادوام باید بر پایه‌ای محکم و دارای سازوکار مؤثری برای یکپارچگی اقتصادی باشد. برای این منظور، ترکیه که از نظر منابعِ معدنی استراتژیک مانند نفت، گاز، اورانیوم، طلا و غیره کمبود دارد، از موقعیتِ جغرافیایی استراتژیک خود در محلِ اتصالِ سه قاره (آسیا، آفریقا و اروپا) استفاده بهینه می‌کند. تُرکیه راه‌های حمل‌ونقلی را محقق کرده که جمهوری باکو را قادر می‌سازد، نفت و گاز خود را به کشورهای اروپایی صادر و روسیه را دور بزند. در نتیجه، آنکارا از نیمه دوم دهه ۲۰۰۰ میلادی اهمیت جدیدی در نظام روابط اقتصادی جهانی پیدا و شروع به ایفای نقش خود کرد. آغاز جنگ اوکراین و اعمالِ مجموعۀ کاملی از تحریم‌های ضد روسی توسط غرب به رهبری ایالات متحده، اهمیتِ ترکیه به عنوان یک مسیر ترانزیتی برای بازار اروپا را بیش از پیش افزایش داده است.
در همین راستا و از پاییز ۲۰۲۲ میلادی، ترکیه محور کلان‌پروژه «هاب گاز» روسیه بوده است. اما تاکنون مذاکرات برای اجرای این پروژه، همچنان ادامه دارد و تعدادی از مسائلِ حقوقی و مالی همچنان در دست بررسی است. در همین حال، آنکارا شرایط جذاب‌تری به‌ویژه عرضه گاز با قیمت‌های پایین‌تر، حقِّ مشارکت به عنوان شریک در فروشِ گاز به بازارهای جهانی و مشارکت صادرکنندگان جدید از کشورهای به اصطلاح تُرک (به ویژه جمهوری باکو، قزاقستان و تُرکمنستان) در هاب گاز ترکیه از مسکو درخواست کرده است.
ترکیه در حال توسعۀ موفقیت‌آمیز روابط انرژی با جمهوری باکو است و یک سیستم کامل از زیرساخت‌های حمل ‌و ‌نقل (خطوط لوله گاز و نفت) را به عنوان بخشی از «کریدور قفقاز جنوبی و ترانس آناتولی» ایجاد کرده است. علاوه بر این، همکاری روسیه و جمهوری باکو، همکاری دوجانبه بین ترکیه و جمهوری باکو در پروژۀ هاب گاز را حذف نمی‌کنند بلکه مکمل آن است. با این حال، در مورد دسترسی ترکیه به سواحل شرقی دریای کاسپین (مازندران) برای انتقالِ گازِ ترکمنستان و قزاقستان و در آینده ازبکستان، پرسش‌های بسیاری باقی مانده است/ یادداشتی اقتباسی از تارنمای انرژی‌پرس