گروه فرهنگ و ادب: محصور کردن فضولی در آذربایجان که توسط برخی قومگرایان آذری انجام می‌شود (علیرغم اینکه اصلا فضولی یک بار هم آذربایجان را ندیده و همه عمر خود را در عراق و بعضا زیر پرچم دولت عثمانی که دشمن درجه یک آذربایجان و ایران بوده، گذرانده است) نه تنها عامل بزرگیِ او نیست بلکه این عمل، این شاعر نامدار شیعی را که بلندترین مفاهیم الهی، انسانی و فرهنگی اسلام و شیعه را ماهرانه و استادانه به سه زبان عربی و فارسی و ترکی (آن هم مخلوطی از آذری و عثمانی و…) به تصویر کشیده است از بلندای شهرت و جهان شمول بودن به زیر می‌کشد و آیا این رفتار، ظلم فاحشی در حق این شخصیت دینی، ادبی نیست؟

 گفتنی است که پدر فضولی (سلیمان مفتی) از بزرگان شهر حله عراق بوده، بعدها در بغداد سکنی گزیده است و فضولی نیز متولد بغداد و بزرگ شده حله و کربلای معلّا و نیز مدفون آن شهر مقدس می‌باشد. قول‌هایی هم که از حمید آراسلی و مجمع الخواص صادق بیگ افشار نقل می شود عموما به اطلاعات زمان شوروی بر می‌گردد که اصلا قابل اعتماد نیست که پدر فضولی را از ایل بیات و مهاجران اوغوز می دانند. اگر فضولی به ترکی هم شعر گفته این زبان را در بین ترکهای ساکن حلّه یاد گرفته و یا در خانواده آموخته است همین فضولی زبان فارسی را نیز در عراق آموخته و پر مغزترین شعرهای خود را هم به زبان فارسی سروده است.

اگر قوم گرایان متعصب اشعار فضولی و نیز حدیقه السعدای مشحون از تعالیم دینی و تاریخی اسلام را مطالعه کنند (که متاسفانه نمی کنند) و حداقل به قول خودشان تورقی نمایند، با بهره گرفتن از فرهنگ اخلاقی فضولی بزرگ، در صورت بلد بودن پاسخ علمی می‌دادند و در صورت نابلدی که متاسفانه عموما همین است در پی آموختن اصول اخلاقی ترسیمی فضولی می‌رفتند، نه نرفتند. چون نشان بزرگی فضولی و عظمت خدمتی که او در حق زبان ترکی آذربایجانی (نه اغوزی) کرده همان است که دکتر اقبالی در بیاناتشان بدان اشاره کرده اند؛ یعنی وقتی فضولی عظمت اشعار نظامی را (که همه بلااستثنا به زبان فارسی است) در می یابد؛ برای بهره‌مندی علاقه مندان آذری زبان به فرهنگ نظامی در صدد انتقال مضامین بلند آن اشعار به زبان آذری و ترکی برمی آید و بدینسان با انعکاس دادن عظمت و نکته‌سنجی‌های حکیمانه نظامی در آینه شعر خود، خود را نیز در چشم نکته سنجان و طالبان حکمت می نمایاند. لذا فارغ از هرگونه اظهار نظر سیاسی و بهره گیری های فرصت طلبانه بیاییم فضولی را درست و منطقی بفهمیم و درست و بدون تعصبات قومی بفهمانیم.