گروه سیاست: احسان موحدیان در گفت‌وگو با آذرپژوه در مورد دلایل اختلاف بین باکو و تهران اظهار داشت: ریشه این اختلاف در زیاده خواهی باکو است، چون به دنبال رابطه مبتنی بر حسن همجواری و احترام متقابل با تهران نیست. در واقع حکام این کشور و شخص الهام علی‌اف دچار یک زیاده‌خواهی و توهم هستند که ناشی از دخالت‌های قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای مانند انگلستان، ترکیه و رژیم صهیونیستی است. یعنی این سه کشور نقش مهمی در ایجاد تحریک باکو برای اقدمات علیه تمامیت ارضی و منافع اقتصادی و امنیتی ایران داشته‌اند. وقتی کشوری بیش از حد و اندازه خود نقش بگیرد و تمامیت ارضی ایران را تهدید می‌کند، طبیعتا دچار اختلاف جدی خواهد شد. البته این اختلافات در گذشته هم وجود داشت اما در حال حاضر به دلیل افزایش نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان، این کشور به دنبال ضربه زدن به ایران است.
تلاش باکو و آنکارا برای ارتباط ایران با اروپا تنها از طریق «جهان ترک»
وی ادامه داد: یکی از دلایل اختلاف تهران و باکو مربوط به تلاش این کشور به همراهی ترکیه در راستای حذف ایران از مسیرهای کریدوری است. باید توجه داشت که چین و روسیه به دنبال اتصال به اروپا از طریق مسیرهای زمینی و دریایی هستند و در این میان، مسیرهای دریایی در صورت بروز اختلاف به سرعت دچار اختلال می‌شوند، از همین روی مسیرهای زمینی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. بنابراین مسیرهای عبور این کریدورها نیز اهمیت بسزایی خواهند داشت چون کشورهایی که در مسیر عبور کالا یا انرژی باشند، هم درآمد سرشاری کسب می‌کنند و هم امنیت آنها تضمین می‌شود. در این راستا، تهران و باکو به دنبال تعریف مسیر کریدوری با حذف ایران هستند تا آسیای مرکزی-دریای کاسپین- باکو-گرجستان-ترکیه را بهم متصل کنند، اما اکنون به دنبال کوتاه کردن این مسیر از طریق اشغال جنوب ارمنستان در چارچوب کریدور زنگزور هستند تا هم مرز ایران و ارمنستان را نابود و هم ارمنستان را از نظر فرهنگی، سیاسی و علایق امنیتی محاصر کنند. همچنین با این اقدام، ایران را محاصره کرده و ارتباط ایران با اروپا تنها از طریق «جهان ترک» میسر می‌شود.
وی ادامه داد: یکی دیگر از اهداف این سیاست، تحت فشار قرار دادن ایران در سایر مناطق مانند عراق، سوریه، لبنان و یمن جهت امتیازگیری است. نباید فراموش کرد که مسیر کریدوری ایران کوتاه‌تر و از نظر اقتصادی به صرفه است، با این وجود آذربایجان و ترکیه به دنبال تقابل با ایران هستند. البته ترکیه پس از واکنش شهروندان ایرانی به شعرخوانی اردوغان در کنار رود ارس، کمتر بطور مستقیم خود را درگیر این سیاست می‌کند و با تحریک علی‌اف که سیاست‌مدار باهوشی نیست این پروژه را به پیش می‌برد.
تمام اقوام جمهوری آذربایجان با ایران پیوستگی فرهنگی و تمدنی دارند
این استاد دانشگاه با بیان اینکه الهام علی‌اف پس از جنگ ۴۴ روزه سال ۲۰۲۰ دچار توهم شده و فکر می‌کند که می‌تواند علیه ایران نیز اقداماتی انجام دهد، گفت: رییس‌جمهور آذربایجان براساس این توهم، به دنبال دست‌اندازی به استان‌های آذری‌نشین ایران بوده و این هم به تحریک سه کشور انگلستان، اسرائیل و ترکیه است تا گرایش‌های قومیت‌گرایانه و تجزیه‌طلبانه را حمایت کند. در حالی که تمام اقوام جمهوری آذربایجان با ایران پیوستگی فرهنگی و تمدنی در طول تاریخ داشته‌اند، مثلا تات‌ها و تالش‌های شیعه،… آداب و رسوم ایرانی دارند. اما تاریخ‌سازی جعلی با همدستی انگلستان، ترکیه و اسرائیل انجام می‌شود تا اینگونه القاء کند که این اقوام با ایران هیچ پیوستگی ندارند. در واقع می‌خواهند به دولت باکو مرجعیت تمدنی و فرهنگی بدهند و آن را در مقابل آذری‌نشینان ایران قرار دهند یعنی بجای آنکه آنها به اصل خود بازگردنند، ادعا می‌کنند که شمال ارس اصل و اساس است. خوشبختانه در این زمینه، آگاهی لازم در داخل ایران ایجاد شده و این اقدامات راه به جایی نمی‌برد.
باکو به دنبال باز کردن پای تکفیری‌ها به منطقه است
موحدیان یکی از دلیل اختلاف تهران و باکو را حضور تکفیری‌ها در مرز ایران دانست و افزود: این کشور با اشغال جنوب ارمنستان به دنبال باز کردن پای وهابی‌ها و تکفیری‌ها به منطقه است تا مشکلات امنیتی برای ایران ایجاد کنند. یعنی اسرائیل علاوه بر حضور نظامی خود در منطقه، به دنبال باز کردن پای این گروه‌ها در منطقه است که اثرات آن در جنگ ۴۴ روزه و حمله به حرم شاه چراغ مشهود بود. البته این تهدیدات متوجه روسیه و چین نیز است، از همین روی باید همکاری مشترکی در این زمینه صورت بگیرد.
حادثه حمله به سفارت باکو یک اقدام مشکوک است
این کارشناس روابط بین‌الملل با اشاره به تاثیر حادثه حمله به سفارت باکو در تهران گفت: این رویداد یک اقدام مشکوک و طراحی شده توسط دولت باکوست. باید توجه داشت که فرد حمله کننده و برادر وی، گرایش به سازمان مجاهدین خلق دارند و حتی کتاب فروشی برادر وی محل توزیع کتاب‌های تجزیه طلبانه بوده و در واقع، برادر فرد ضارب دارای گرایش‌های قومیتی هم است. همچنین به نظر می‌رسد رفتارهایی که با خود این فرد شده بود، باعث شد تا او به مرحله‌ای برسد که دست به اقدامات هیجانی بزند تا موجب بهره‌برداری از آن شود. باید توجه داشت که همسر ایشان آذری بوده و به هر دلیلی سر ناسازگاری با هم داشتند که برادر همسر او با همکاری سفارت باکو ایشان را به آذربایجان منتقل و وقتی همسرش به سفارت مراجعه می‌کند با پاسخ‌های غیرمنطقی مواجه می‌شود. بنابراین این فرد دچار خشم شده و دست به این اقدام غیرمنطقی می‌زند.
وی افزود: وقتی ما این حادثه را با ترور سفیر روسیه در ترکیه مقایسه کنیم، متوجه سناریو بودن آن می‌شویم. در مورد ترور سفیر روسیه، هر دو کشور هیچ اقدام تحریک آمیزی انجام نداده و بلافاصله علیه یکدیگر موضع نگرفتند. اما در مورد سفارت باکو، تنها یک ساعت پس از این اتفاق توپخانه تبلیغاتی ترکیه، اسرائیل، انگلستان و آذربایجان اتهامات متعددی را متوجه جمهوری اسلامی ایران کردند، همین آمادگی رسانه‌ای نشان دهنده انتظار آنها از این حادثه است. حتی فیلم‌های منتشر شده از سوی باکو از نظر زمانی با یکدیگر همخوانی ندارند و نسخه اولیه آن با نسخه بعدی تفاوت دارد. همچنین این حمله در آستانه گشودن سفارت باکو در رژیم صهیونیستی روی داد که باز نشان دهنده سناریو بودن آن است تا رفت و آمد شهروندان دو طرف را کاهش داده و سوء تفاهمات بیشتر و بستر درگیری مرزی فراهم شود. حتی در کنفرانس امنیتی مونیخ، آقای علی‌اف این حادثه را به یک گروه خاص نسبت داد و عادی سازی روابط دوجانبه را منوط به محاکمه این افراد کرد. این مورد نیز نشان دهنده سناریوی بلندمدت علی‌اف بوده و اینکه ایشان اصلا به دنبال عادی‌سازی روابط دوجانبه نیستند. ایران نیز باید در برابر سناریوهای دیکته شده از سوی رژیم صهیونیستی هوشیار باشد و نباید نرمش بیش از اندازه از خود نشان دهد. البته نباید بر طبل جنگ نیز کوبید و از سوی دیگر نباید اینگونه هم باشد که با برخی اقدامات آقای علی‌اف را راضی نگه داریم.
Thursday, 9 May , 2024