گروه فرهنگ و ادب: شاه تهماسب در کتیبه‌ای به زبان فارسی دستورات خود را به حاکم وقت اردبیل نوشته است. یک دستور سلطنتی برای عموم مردم و در یک مکان عمومی که برای صفویان مقدس بوده است، نشان می‌دهد که مردم اردبیل دستکم تا زمان شاه تهماسب به زبان فارسی تسلط داشته و بدین زبان مکالمه می‌کردند.

گروه فرهنگ و ادب: اران و شروان از مناطقی است که در تکوین و پیدایش فرهنگ، ادب و هویت ایرانی نقش مهمی داشته است. این منطقه تاریخی که از شهرهای آن در منابع به «هفده شهر قفقازی ایران» یاد شده، زادگاه صدها شاعر، نویسنده، عالم و فقیه و دانشمند ایرانی بوده است.

گروه فرهنگ و ادب: وجود لغت ترکی در زبان فارسی به ویژه در اشعار فارسی شاعران آذربایجانی و همچنین وجود لغات بی‌شمار فارسی در زبان ترکی هرگز نشان‌گر ترکی بودن زبان پیشین آذربایجان نیست و یا برعکس نشان‌گر فارس‌زبان بودن ترکان هم نیست.

گروه فرهنگ و ادب: «آرتور کریستن سن» دانمارکی می‌گوید؛ راجع به زبان پیشین در آذربایجان هنوز مطالعاتی به عمل نیامده است. مصمم شدم آن‌چه را که از زبان پیشین در این چند سال اخیر از نفوذ زبان ترکی محفوظ مانده را تعقیب نمایم.

گروه فرهنگ و ادب: سیطره سلجوقیان بر سرزمین ترکیه امروزی، تنها سیاسی بود و بنیان‌های فرهنگی آن هنوز بر پایه‌های فرهنگ ایرانی می‌چرخید. به طوری که پادشاهان حاکم بر فلات آناتولی تا سال‌های متمادی زبانشان فارسی بود.

گروه گفتگو: در این باره که فرایند دگرگشت زبان مردم آذربایجان از چه تاریخی آغاز گردیده و در چه تاریخی به پایان رسیده، بین زبان‌شناسان و تاریخ‌نگاران، اختلافات عمده وجود دارد. بعضی بر آن هستند که زبان ترکی در آذربایجان ریشه در اعماق تاریخ این منطقه دارد و در مقابل دیدگاهی نیز وجود دارد که قائل به دگرگشت زبان مردم آذربایجان هستند!

گروه گفتگو: یکی از مسائل چالش برانگیز فرهنگی در ایران به ویژه در سالهای اخیر، مبحث زبان مادری و نحوه آموزش آن در مناطق مختلف کشور هست. با این تفاسیر آن چه که واضح به نظر می‌رسد این که بخش قابل توجهي از اصل 15 تاکنون در کشور اجرايي شده است.

یکی از تقسیمات سبک ادبی بر اساس محدوده جغرافیایی شکل می‌گیرد، مثل سبک خراسانی، سبک عراقی و البته سبک آذربایجانی. پدید آورنده‌ی اصلی سبک آذربایجانی را ابوالعلاءگنجوی می‌دانند. بعد از ابوالعلاء دو شاگردش خاقانی و فلکی و همچنین شاگرد خاقانی یعنی مجیرالدین بیلقانی در حوزه شروان و نظامی گنجوی در حوزه گنجه، رونق و اعتباری خاص به سبک ابوالعلاد دادند

در کلیه منابع تاریخی پیش از عهدنامه ترکمانچای و گلستان از شوشی بعنوان ایالتی از ایران یاد شده است.

همام به زبان فارسی و همچنین ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻮﻣﯽ ﺁﻥ‌ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺒﺮﯾﺰ ﻭ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﯾﻌﻨﯽ ﺯﺑﺎﻥ پهلوی ﺁﺫﺭﯼ ﺍﺷﻌﺎﺭی ﺩﺍﺭﺩ...