گروه گزارش/ جواد انصاری: حال که مسئولین، صاحب نظران و تحلیلگران هریک بنحوی از زوایای مختلف عوارض و عواقب زیاده خواهی دو همسایه چپ و راست کشور ارمنستان که چشم طمع به گوشه‌ای حساس از سرزمین ارمنستان به قصد ایجاد دالانی دوخته‌اند، که هر کس یک اسمی از دیدگاه خود بر روی آن می‌گذارد (پان تورانی، پان ترکی، دالان ناتو و بالاخره دالان زنگزور) که از ایجاد این دالان چه کشورهایی که سودهای کلان خواهند برد؛ همچون ترکیه، اروپا، ناتو و…
اما بیایید ببینیم چه کسانی زیان خواهند کرد؟! صد البته ایران و ارمنستان! من با بقیه زمینه‌ها کاری ندارم، آنچه که در تخصص من است بیایید ببینیم چه مشت آهنینی بر پیکر اقتصاد حمل و نقل و ترانزیت کالای ایران و ارمنستان برخورد خواهد کرد!!
در سال حدود ۷۰۰۰۰ کامیون کالا چه صادراتی و چه ترانزیت از مرز نوردوز خارج و وارد ارمنستان می شود که با ایجاد دالان زنگزور رقم ۷۰ هزار به صفر خواهد رسید! زیان ۷۰ هزار برای صنعت حمل و نقل ایران حدود ۱۷۵میلیون دلار می‌باشد که از این مبلغ حدود۷۰ میلیون دلار سهم مالک کامیون‌ها، ۲۵میلیون دلار سهم کمیته درآمدهای دولتی ارمنستان و ۸۰ میلیون دلار دیگر سهم اشخاص مختلف از جمله اداره بنادر، انبارهای عمومی و فورواردرهای مختلف و کشتیرانی ها.
شما می‌توانید یک سوم همین مبلغ یعنی حدود ۵۰ میلیون دلار هم برای حمل کالای ورودی از ارمنستان به ایران به مبلغ ۱۷۵میلیون دلار اضافه کنید که سر جمع ۲۲۵ میلیون دلار خواهد بود که این مبلغ فقط مربوط به بسته شدن مرز ایران و ارمنستان برای حمل کالای صادراتی ایران و حمل کالای ترانزیتی در مسیر کریدور جنوب به شمال خواهد بود.
باید توجه داشت که چه زیان‌هایی هم از باز شدن دالان زنگ زور بر ترانزیت و حمل و نقل در مسیر کریدور غرب به شرق ایران تحمیل خواهد شد. کلیه کامیون‌هایی که امروزه از ترکیه و اروپا به مقصد کشورهای آسیای میانه، افغانستان و پاکستان از کریدور شرق به غرب ایران استفاده می‌کنند با باز شدن زنگزور دیگر از ایران گذر نخواهند کرد.
منافع حمل و نقل و ترانزیت در مسیر کریدور U که به طور صددرصد عاید ناوگان حمل‌ونقل ایرانی و تاسیسات بندر انزلی می‌باشد نیز از دست خواهد رفت.کریدور U از ارمنستان شروع و از شمال غرب ایران وارد شده از بستان آباد یا زنجان به سمت شرق تا انزلی ادامه پیدا کرده و از انزلی مستقیم به سمت شمال تا بنادر روسیه عمدتا بندر آستاراخان ادامه پیدا می کند، به تعبیری دیگر جمهوری آذربایجان را دور می‌زند.
در این میان چه بر سر بازار حدود ششصد، هفصد میلیون دلاری کالای صادراتی ایرانی خواهد آمد؟
واله یه کم که بدبین باشی فکر اینو می‌کنی که چرا تاسیسات مرزی مرز «آگارا» در ارمنستان که طرف ترکیه‌اش «عالی جان» نام دارد و طبق توافق ارمنستان و ترکیه برای استفاده اتباع کشور سوم بازسازی شده و نزدیک به یک سال است که آماده بهره برداری شده به خاطر بهانه تراشی‌های ترکیه هنوز بازگشایی نشده؟! بدبینی اینجا گل می‌کنه که اگر در مذاکرات، ایران گفت پس من چطور رفت و آمد کنم به ارمنستان؟ ترکیه جوابش این باشه بفرمایید ما مرز عالیجان را برای شما باز می‌کنیم که ۴۰ کیلومتر با ایروان فاصله داره!! لابد جمهوری آذربایجان پس از غلبه بر جنوب ارمنستان برای عبور لوله گاز ایران از عرض دالان زنگزور حق ترانزیت هم طلب خواهد کرد؟!
با از دست دادن ارمنستان روی خط کریدور جنوب به شمال، ارمنستان یکی از سه گزینه راهیابی ناوگان حمل و نقل ایرانی به دریای سیاه و اروپا از دست خواهد رفت و دو گزینه دیگر که به قول خودشان یک روح در دو پیکر هستند برای ایران دردسر ساز خواهند شد. که چه بسا به امکان وضع مقررات آزار دهنده و اخذ عوارض سنگین منجر شود! چرا که در گذشته و حدود سال ۲۰۱۷ ترکیه برای عبور ناوگان ایرانی عوارض سنگینی قرار داد و باکو هم مبلغی دو سه برابر مبالغ فعلی دریافت می‌نمود. در آن زمان بصورت خود جوش استفاده از مسیر ارمنستان را بر سر زبان‌ها انداختیم و با همکاری مسئول اداره کل راهداری و حمل و نقل وقت آذربايجان شرقي چند کامیون را از مسیر ارمنستان راهی اروپا کردیم که همین امر باعث برداشتن عوارض وضع شده توسط ترکیه شد و باکو هزینه‌های نزدیک به ۴۰۰ دلار را به ۸۰ دلار تقلیل داد!! آیا بعد از از دست رفتن ارمنستان ما این چنین ابزاری خواهیم داشت؟ البته که نه!
امیدوارم که نظام جمهوری اسلامی ایران با تمام قدرت و با رهنمودهای رهبر فرزانه خود کشور را از این گزند احتمالی محفوظ بدارد.