گروه بین الملل: در سفر اخیر اردوغان به جمهوری آذربایجان که به دعوت «الهام علی اف» رئیس جمهوری آذربایجان انجام شد، وزیران امور خارجه، آموزش و پرورش، کشاورزی و جنگلداری، حمل و نقل و زیرساخت و همچنین سخنگوی حزب عدالت و توسعه، رئیس مرکز ارتباطات نهاد ریاست جمهوری و سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه، اردوغان را همراهی کردند. یک روز پیش از سفر هیات ترکیه و انجام مراسم استقبال رسمی از این هیات، الهام علی اف در “شوشی” در سخنانی با اشاره به این که اراضی بازپس گرفته شده از ارمنستان و اطراف منطقه قره باغ وسعت زیادی دارند، این اراضی را با لوکزامبورگ و برابر با وسعت لبنان اعلام کرد و گفت: ما طرح های بزرگی برای جمهوری آذربایجان تدارک دیدهایم.
رئیس جمهوری ترکیه نیز پس از سفر به باکو، در نمایشگاه تکنوفست (فستیوال تکنولوژی) در باکو، در سخنانی به طرح اظهار نظرهای دوپهلو دربارهی وحدت ترکیه و جمهوری آذربایجان ابراز کرد. اردوغان همانند اظهاراتی که دربارهی سوریه و عراق بیان میکند، در جمهوری آذربایجان نیز به اظهارنظرهایی مشابه اقدام کرد و گفت: «ترکیه چشمداشتی به حاکمیت دیگر کشورها به ویژه جمهوری آذربایجان ندارد و صرفا در پی وحدت دولتها و ملتهای دوکشور است».
رجب طیب اردوغان که ترکیه را با بحران اقتصادی و مالی بیسابقهای مواجه ساخته است، روابط آنکارا و باکو را الگویی برای دیگر کشورها توصیف و در اظهاراتی متناقض، تصریح کرد: «جمهوری آذربایجان مانند آناتولی، سرزمین ترک هاست».
رئیس جمهوری ترکیه پیش از این نیز در گفتگو با خبرنگاران گفته بود ، برای بازسازی جمهوری آذربایجان روسیه و ایران و دیگر کشورها میتوانند با شخص وی گفتگو کنند. بدیهی است که اظهارات اخیر رئیس جمهوری ترکیه در باکو را نمیتوان چندان دوستانه قلمداد کرد. علی الخصوص که اهداف ترکیه در منطقهی قفقاز فراتر از دوستی دو دولت و دو ملت به نظر میرسد.
در این شرایط ، تن دادن الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان به تمایلات و خواستههای همتای ترکش در آینده ممکن است برای وی مشکلاتی ایجاد کند. این در حالی است که با اظهارنظرهای طلبکارانه رئیس جمهوری ترکیه درباره جمهوری آذربایجان ، تردیدی نیست که در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در سال آینده میلادی ، اردوغان می تواند از همین اظهارات علیه مخالفان خود بهرهبرداری کند.
در واقع ، احزاب مخالف ترکیه با وجود مخالفتهای جدی با سیاستهای داخلی، منطقهای و جهانی اردوغان، تنها زمانی که بحث پیشبرد سیاستهای نئوعثمانیگرایی و افزودن مناطقی از کشورهای همسایه به اراضی ترکیه همراه شده، با سکوت مخالفان همراهی شده است. به عبارت دیگر، رهبران احزاب مخالف دولت آنکارا تنها زمانی از طرح انتقاد از شخص رجب طیب اردوغان خودداری کردهاند که وی مسائلی نظیر توسعه جغرافیایی را در دستور کار قرار داده است.
به هر حال، اظهارات اخیر رئیس جمهوری ترکیه میتواند آیندهی ریاست جمهوری الهام علیاف را که به نظر می رسد در اتحاد به اصطلاح استراتژیک خود با ترکیه زیادهروی کرده است، تباه سازد. تردیدی نیست که رهبران باکو و آنکارا در سیاستهای توسعه طلبانه، اهداف مشترکی را دنبال می کنند. اما باید گفت که این اهداف به دلیل تناقض و مغایرت ، ممکن است در آینده دوکشور را مقابل یکدیگر قرار دهد.
در یک جمعبندی کلی از سفر هیات بلندپایه ترکیه به باکو به رهبری رجب طیب اردوغان، باید گفت: نتیجهی سفرهای پی در پی هیاتهای ترکیه به باکو ، ممکن است در آینده به زیان حاکمیت و دولتگرایی در جمهوری آذربایجان مواجه شود. این در حالی است که طرفهای آذری و ترک میتوانند در آینده به راهی بروند که قدرتهای بیگانه از هم اکنون برای دوطرف تدارک دیده و در حال اجرای آن هستند.
Δ
Monday, 2 December , 2024