گروه فرهنگ و ادب: «عبدالقادر بن غیبی مراغی» مشهور به عبدالقادر مراغی شاعر، موسیقی‌دان، نوازنده و هنرمند ایرانی سده نهم هجری بود. لقب او معلم ثانی در موسیقی است و همراه با فارابی، پور سینا، صفی‌الدین ارموی و قطب الدین شیرازی از بزرگ‌ترین نظریه‌پردازان موسیقی ایرانی به شمار می‌رود.

عبدالقادر مراغی در دربارهای بغداد، بصره و در پایان، در هرات نزد شاهرخ شاه تیموری مشغول به کار بوده ‌است. شخصیت او نزد عثمانی‌ها از نقش اصلی‌اش به عنوان نوازنده، آهنگساز و نظریه ‌پرداز بسی فراتر رفته و تبدیل به یک اسطوره شده ‌است. امروز حدود سی قطعه در رپرتوار موسیقی عثمانی وجود دارد که منسوب به اوست و بسیاری از موسیقی شناسان آنها را دارای اصالت تاریخی ارزیابی می‌کنند.

بیشتر آثار او به زبان فارسی است: مقاصدالالحان، جامع‌الالحان، کنزالالحان، شرح ادوار و… وی در پایان کتاب «جامع الالحان» خود، ۳۲ بیت شعر به گویش های محلی ایران نقل کرده است: شش بیت همدانی، چهار بیت مازندرانی، هشت بیت کججانی (تبریزی)، چهار بیت رازی، سه بیت قزوینی و هفت بیت به زبان تبریزی.

عبدالقادر مراغی هشت بیت از «خواجه محمد کُجُجانی » از عرفای سده هفتم آذربایجان نوشته است. کججان که امروزه به آن کُرجان (کرگان) می‌گویند در دو فرسنگی تبریز قرار دارد. این اشعار به زبان تبریزی (آذری فهلوی) و لهجه کججانی است که امروزه با گسترش ترکی اغوزی، از بین رفته است.

آرامگاه این اندیشمند آذری ، امروزه در گورستان تاریخی روستای کججان قرار دارد. مراغه‌ای همچنین اشعار دیگری را ذکر می‌کند و بالای آن نوشته است «زبان تبریزی»، یعنی زبان رایج تبریز در آن دوره که نام دیگر زبان «آذری» فهلوی (پهلوی) است.
 در پایان بیان این نکته بایسته است که: ترک زبان شدن آذربایجان از سده پنجم ق آغاز می‌شود و تا اوایل دوران قاجاریه ادامه پیدا می‌کند. ده ها رویداد سبب دگرگونی زبانی در آذربایجان می‌شود که مهم ترین آن «حکومت ۱۳۰ ساله ترکمان‌های قوینلو» بر آذربایجان به مرکزیت تبریز و با زبان اجباری ترکی بود.