ناسیونالیسم ترک (پان تورانیسم) در آستانه‌ی جنگ دوم جهانی فعالیت‌های خود را تشدید کرد. یکی از دلایل اصلی این تحرک ناگهانی را می‌توان بازتاب روابط نزدیک‌تر با آلمان نازی در صحنه‌ی تحولات داخلی تعبیر کرد. این فرایند پس از اعلان جنگ آلمان به اتحاد شوروی در سال 1941 شتابی بیشتر هم یافت

اواخر سپتامبر سال ۱۵۸۵ میلادی، قلب آذربایجان مورد هجوم عظیم نيروهای عثمانی واقع شد. علی رغم شکست سپاه اصلی، مردم تبریز دست به مقاومت جانانه‌ای در مقابل تجاوز ترکان عثمانی زدند اما این شجاعت تبدیل به یکی تراژدی تمام عیار برای مردم تبریز شد!

به گواه تاریخ بیش از 23 نوبت میان ایرانیان و عثمانی ها جنگ های خونینی درگرفته است که در اکثر آنها عثمانی‌ها آغازکننده‌ی جنگ بودند و در بیشتر آنها آذربایجان در خط مقدم نبرد با دشمن بوده است. حملات ویرانگر آنان به آذربایجان همیشه سوءقصد، غارت و قتل عام های فجیع را به همراه داشته است

در سه دهه‌ی گذشته، شاهد هستیم که در نتیجه‌ی سیاست‌های حاکم در منطقه‌ی قفقاز، تلاش می‌شود تا وابستگی‌های فکری و فرهنگی ایران با این مناطق به طور کامل قطع شود. در این بسته‌ی خبری تلاش می‌شود تا نسبت به این سیاست‌ها روشنگری شود.

تحلیلگر آذربایجانی گفت: «روس‌ها اطلاعاتی به دست آورده بودند که انگلیس به همراهی ترکیه قرار است با به تشنج کشاندن قزاقستان، راه جدید ابریشم که چین را به روسیه و غرب متصل می کند و نیز منابع اورانیوم و مناطق نفتی قزاقستان را در اختیار خود بگیرند، و همچنین منبع مهم تامین گندم و غلات برای ایران را از بین برده و محاصره اقتصادی ایران را تکمیل کنند...»

استاد دانشگاه خوارزمی تهران: «رود ارس که در تامین آب کشاورزی مناطق شمال غربی نقش بسیار حیاتی را ایفا می کند، در قالب سدی که در شرق ترکیه ساخته شده، تهدید و به محدودیت منابع آب ارس خواهد انجامید. در نتیجه کشاورزی در شمالغرب ایران که نقش مهمی در امنیت غذایی کشور دارد، به شدت تهدید خواهد شد.»

در 1715 میلادی، جان بل، پزشکی اسکاتلندی ضمن سفر به اصفهان در تبریز توقف نمود. او تبریز این عهد را شهری بسیار بزرگ و به غایت پرجمعیت یافت. نخستین ملاحظات جان بل درباره‌ی ویرانی‌های وارده بر شهر تبریز ناشی از حملات ویرانگر ترکان عثمانی و شکوه و عظمت پاره‌ای از ساختمان‌ها و به ویژه مساجد شهر، جالب است.

در حالی که باکو خود را پیروز جنگ قراباغ می داند و الهام علی اف نیز در مراسم افتتاح پادگانی در منطقه هادروت قراباغ کوهستانی، بر اشراف نظامی باکو بر منطقه تاکید کرد، سایر شواهد موجود از درماندگی و بن بست سیاسی باکو در مساله قراباغ و "دالان لاچین" حکایت دارد.

یک سال بعد از توافق آتش‌بس میان باکو و ایروان، در هفته‌های گذشته بار دیگر دوطرف حملات لفظی علیه یکدیگر را در مورد نحوه اجرای این توافق آتش‌بس که با میانجی‌گری روسیه منعقد شد، از سرگرفته‌اند. نشست سه‌جانبه اخیر در سوچی هم نتوانسته‌ جلوی این تنش‌ها را بگیرد، چراکه هر سه طرف ادعاهای متفاوتی در مورد نتایج این نشست به خصوص درباره طرحی به نام دالان زنگزور که باکو مدعی آن است، مطرح می‌کنند

گروه گزارش: ابرپروژه‌های آبی ترکیه و سدسازی روی رودهای بین‌المللی، به زودی رود ارس را هم به سرنوشت هیرمند، هریرود، دجله و فرات دچار خواهد کرد، معاون رئیس‌جمهور و نمایندگان مجلس، ضعف در دیپلماسی آب را در بروز این فاجعه موثر می‌دانند.