گروه گزارش/ شیوا صفری: برخی کارشناسان فوتبالی معتقدند که فوتبال ایران مدت هاست به بیراهه می‌رود به طوری که هر روز شاهد بی اخلاقی‌های جدیدی در آن هستیم! اما بی‌شک در دیدار دو تیم پرطرفدار پرسپولیس تهران و تراکتور تبریز شاهد خلق رکوردهای جدیدی در بی اخلاقی‌ها بودیم و اتفاقات و حرکاتی را در این دیدار شاهد بودیم که در فوتبال فعلی ما هم شگفت‌انگیز و مشمئز‌کننده محسوب می‌شود.

ما در فوتبال ایران بارها شاهد فحاشی به بازیکنان و حتی درگیری هواداران بوده‌ایم و این موضوع تبدیل به امری تقریبا معمول در فوتبال ایران شده است اما اتفاقات این دیدار از استانداردهای عادی ما هم فراتر بود و اگر شانس با هواداران دو تیم یار نبود شاهد اتفاقات تلخ‌تری می‌شدیم که تا سالها در خاطر همه باقی می‌ماند. فقط کافی بود یکی از آجرهای پرتاب شده به سر یکی از حاضرین در استادیوم می‌خورد تا فاجعه بزرگ رقم بخورد! پرتاب آجر به سمت یکدیگر، ریختن ادرار بر سر هواداران پرسپولیس، فحاشی دسته جمعی به مادر و همسر بیرانوند در حالی که آنها در استادیوم بودند، شعارهای نژادپرستانه، شکستن صندلی‌ها و در نهایت زخمی شدن ۳۲ هوادار، اتفاقات کوچکی نیست که به راحتی بشود از کنار آن گذشت و باید برای جلوگیری از تکرار و گسترش آن فکری اساسی کرد.

در این مطلب تلاش می‌شود تا با بررسی علل اصلی این نوع رفتارهای زشت در فوتبال ایران، پیامدهای آن و در نهایت راهکارهای مقابله با این نوع رفتارها بررسی شود:

 علل اصلی رفتارهای غیر متعارف در فوتبال ایران

۱- رقابت شدید و احساسات تند هواداری: رقابت شدید بین تیم‌های بزرگ و پرطرفدار باعث ایجاد جو احساسی شدیدی در بین هواداران می‌شود. این احساسات گاهی اوقات از کنترل خارج شده و به رفتارهای خشونت‌آمیز منجر می‌شود.

۲- عدم فرهنگ‌سازی کافی: متأسفانه در سال‌های اخیر، فرهنگ تماشای فوتبال در ایران به سمت خشونت و بی‌اخلاقی سوق پیدا کرده است. استفاده از الفاظ رکیک، پرتاب اشیاء به داخل زمین و درگیری‌های فیزیکی، از جمله این رفتارها هستند.

۳- نقش رسانه‌ها: رسانه‌ها نیز در تشدید این رفتارها نقش دارند. برخی رسانه‌ها با بزرگنمایی حواشی و تحریک احساسات هواداران، به تشدید تنش‌ها کمک می‌کنند.

۴- ضعف نظارت و مدیریت: ضعف در نظارت بر رفتار تماشاگران و نبود مجازات‌های کافی برای رفتارهای خلاف، باعث شده است که برخی از هواداران احساس کنند که می‌توانند هر کاری انجام دهند.

پیامدهای این نوع رفتارها

درگیری‌ها و رفتارهای غیرمتعارف تماشاگران در بازی‌های فوتبال، به ویژه در بازی‌های حساس و پرطرفدار که متأسفانه به یک رویداد تکراری تبدیل شده است، نه تنها به اعتبار فوتبال ایران لطمه می‌زند، بلکه پیامدهایی را نیز برای امنیت روانی جامعه در پی دارد:

۱-لطمه به وجهه فوتبال ایران: این رفتارها باعث می‌شود که فوتبال ایران در سطح بین‌المللی به عنوان یک ورزش خشونت‌آمیز شناخته شود.

۲- کاهش جذابیت فوتبال: این رفتارها باعث می‌شود که بسیاری از خانواده‌ها و کودکان از رفتن به استادیوم خودداری کنند.

۳- زیان‌های مالی: خسارات وارده به اماکن ورزشی و تجهیزات، هزینه‌های هنگفتی را به باشگاه‌ها و دولت تحمیل می‌کند.

۴- تشدید تنش‌های اجتماعی: این رفتارها می‌تواند به افزایش تنش‌های اجتماعی و درگیری‌های بین هواداران نیز منجر شود.

راهکارهای مقابله

اما دولت و نهادهای متولی نباید دست روی دست گذاشته و تنها با اِعمال جرایم مالی بر باشگاه‌ها که دیگر به امری عادی تبدیل شده، امنیت روانی جامعه را فدای مصلحت طلبی کنند. در ادامه به برخی از راه‌حل‌ها برای پایان دادن به این نوع رفتارهای مشمئز کننده اشاره خواهد شد:

۱- فرهنگ‌سازی: باید از سنین پایین به کودکان آموزش داده شود که به عنوان یک تماشاگر، چه رفتارهایی صحیح و چه رفتارهایی غلط است.

۲- نظارت بیشتر بر استادیوم‌ها: افزایش تعداد نیروهای امنیتی، استفاده از دوربین‌های مداربسته و شناسایی هوادارانی که مرتکب تخلف می‌شوند، می‌تواند در کاهش این رفتارها موثر باشد.

۳- مجازات‌های سختگیرانه: اعمال مجازات‌های قانونی و سختگیرانه برای افرادی که مرتکب تخلف می‌شوند و رسانه‌ای کردن آنها، می‌تواند عامل بازدارنده‌ای باشد.

۴- همکاری رسانه‌ها: رسانه‌ها باید از بزرگنمایی حواشی خودداری کرده و به جای تشدید تنش‌ها، به فرهنگ‌سازی و ترویج رفتارهای پسندیده کمک کنند.

۵- ایجاد فضای گفتگو: ایجاد فضایی برای گفتگو و تعامل بین هواداران به خصوص لیدرهای دو تیم، می‌تواند به کاهش تنش‌ها و افزایش درک متقابل کمک کند.

و در نهایت باید گفت که برای ریشه‌کن کردن این رفتارها، نیازمند یک اقدام جمعی هستیم. همه ما، از جمله هواداران، باشگاه‌ها، فدراسیون فوتبال، رسانه‌ها و دولت، باید در این زمینه مسئولیت‌پذیر باشیم و برای ایجاد یک فضای سالم و امن در ورزشگاه‌ها تلاش کنیم.