گروه فرهنگ و ادب/ جلال محمّدی: استاد علی نظمی ادیب (۱۳۰۶-۱۴۰۲)، متخلص به نظمی و معروف به نظمی تبریزی از چهرههای درخشان شعر کلاسیک ایران و از پرچمداران غزل فارسی ۲۵ آذر دار فانی را وداع گفت. با وفات نظمی، تبریز و آذربایجان شاعری را از دست داد که حدود ۷۰ سال با خلاقیت و آفرینش ادبی خود در حوزۀ شعر و تحقیق ادبی، برای غنای فرهنگ و ادب میهن و ملت خود تلاش کردهبود.مرحوم استاد نظمی تبریزی اگر چه در جوانی از محضر اساتید متعددی کسب فیض کرده بود اما اغلب به استفادۀ نُه سالۀ خود از محضر دانشمند گمنام میرزا عباسقلی وقایعی (۱۲۸۳-۱۳۷۱) فرزند مرحوم مشکات تبریزی اشاره میکرد. نظمی هم همچون وقایعی در۲۵ آذر وفات کرد.
استاد نظمی اگر چه در قالبهای مختلف شعر میسرود اما آفرینش ادبی او معطوف به غزل بود و چندین جلد از اشعار او در قالب غزل سنتی است. او سعدی شیرازی بزرگترین غرلسرا میدانست و به پیروی او فخر میورزید:
نظمی به غزل شهرۀ آفاق نمیشد
گر پیروی از سعدی شیراز نمیکرد
نظمی نیز با پیروی از استاد شهریار با انقلاب همراه و همگام شد. در اوایل دهۀ شصت در محفل ادبی که با حضور استاد عابد و جمعی از شعرا در سازمان تبلیغات اسلامی که در آن زمان به ستاد شهید قاضی معروف بود، شرکت میکرد و اشعاری را که در موضوعات انقلابی سروده بود، قرائت میکرد. بعد از تشکیل انجمن ادبی استاد شهریار در سازمان تبلیغات آذربایجانشرقی(۱۳۷۰)، استاد نظمی در نشستهای این انجمن حضور مییافت. او در شبهای شعری که به مناسبتهای انقلابی و مذهبی مانند دفاع مقدس، ارتحال امام خمینی ره، شهادت مرتضی آوینی و…از طرف نهادهای فرهنگی برگزار میشد، به صورت فعال شرکت میکرد و سرودههایی خود را قرائت میکرد.
تشکیل «انجمن ادبی بزم سخن» از دیگر خدمات فرهنگی استاد نظمی بود که جلسات آن سالها با حضور جمعی از شعرا در خانۀ ایشان تشکیل میشد اما به قول مرحوم استاد نظمی؛ حتی یک نفر از مسئولین به این جلسه گام ننهاد!
قدر و ارج استاد نظمی نیز آنگونه که باید در جامعه شناخته نشد که یکی از علل این امر، تسلط شعبدهبازان و پیشخدمتهای چربزبان بر برخی سامانههای فرهنگی و هنری است. در این وضعیت در ۸۹ سالگی به استاد کریمی مراغهای درجۀ هنری اهدا میشود و نشان «زنده نامان شهرداری تبریز» در ۹۶ سالگی استاد نظمی و در حالی که به واسطۀ بیماری یا توجه به عالم دیگر، کسی از اهل دنیا را نمیشناسد، بر یقۀ او نصب میشود؟!
دیوان خطی نظمی تبریزی در کتابخانۀ مرکزی تبریز، گنجینهای از غزل است، امید که حداقل گزیدهای از آن منتشر شود و در دسترس نسل نو قرار گیرد.
نظمی، شاعری شیعه و از محبین امیرالمؤمنین ع بود و این را مایۀ سعادت خود میدانست؛
«نظمی» نفسی مباش بی یاد علی
گوش دل خویش پرکن از «ناد علی…»
در هر دو جهان اگر سعادت طلبی
دامان علی بگیر و اولاد علی
Δ
Tuesday, 10 December , 2024