عباس رسام ارژنگی، در سال 1271 خورشیدی در تبریز دیده به گیتی گشود. وی از دوران کودکی با هنر و رنگ و نقشهای شاد روبرو بود و احساسات کودکانه اش را با مداد و گچ و رنگ، بر دیوارها و کاغذهای به دور افتاده نقش می زد. مطب زیر به معرفی این هنرمند تبریزی پرداخته است!
شاهنامه پژوهان اعتقاد دارند که هیچ منطقه ای در ایران به اندازه آذربایجان و آذرآبادگان در شاهنامه مورد تمجید قرار نگرفته است. اما شاهد هستیم که جریانهای بیگانهساز تلاش دارند تا مردم آذربایجان را در مقابل شاهنامه قرار دهند. در سومین نشست از سلسله نشستهای تخصصی موسسهی آذرپژوه دربارهی تاریخ، فرهنگ و زبان آذربایجان، با دکتر جواد رنجبر درخشیلر، دانشآموختهی دوره دکترای علوم سیاسی و شاهنامهپژوه تبریزی به گفتگو نشستیم.
«ارّان» نام سرزمینی در قفقاز است. در مورد محدودهی جغرافیایی این منطقه نظرهای متفاوتی ارائه شده است. مثلا استرابن مینویسد: «آلبانیا [اران] سرزمینی است که از جنوب رشته کوههای قفقاز تا رود کر و از دریای خزر تا رود آلازان امتداد دارد و از جنوب به سرزمین ماد آتروپاتن [آذربایجان] محدود است»
در 1715 میلادی، جان بل، پزشکی اسکاتلندی ضمن سفر به اصفهان در تبریز توقف نمود. او تبریز این عهد را شهری بسیار بزرگ و به غایت پرجمعیت یافت. نخستین ملاحظات جان بل دربارهی ویرانیهای وارده بر شهر تبریز ناشی از حملات ویرانگر ترکان عثمانی و شکوه و عظمت پارهای از ساختمانها و به ویژه مساجد شهر، جالب است.
آذربایجان یکی از نقاط مهم و حساس ایران است. این منطقه را باید به سه دلیل مهم ارزیابی کرد: ۱- منطقهای مرزی در شمالغرب کشور که با سه کشور ارمنستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان همسایه است. ۲-جمعیت بالا از یک سو و منابع طبیعی ارزشمند این منطقه. ۳-اثرگذاری و وزن بالای ژئوپلتیکی آذربایجان در مسائل ایران!
پیوندهای فرهنگی آذربایجان (جنوب ارس) و اران و شروان (شمال ارس) با ایران چنان ژرف، دامنهدار و ناگسستنی است که حتا شمردن آنها، زمانی فراخ میخواهد ولی یکی از سادهترین و شیرینترین این پیوندها، نامهای دیرین کوهها، رودها، شهرها و آبادیهاست.
گروه فرهنگ و ادب: جریان قومی در آذربایجان سعی دارد با تاکید بر فاکتور زبان، سیاست "دیگریسازی" میان مردم آذربایجان با سایر اقوام ایرانی را رقم بزند. این جریان وابسته به برخی کشورهای همسایه ،همچنین تلاش دارد تا با تاکید بر همین فاکتور، سیاست "خودیسازی" میان مردم آذربایجان با کشورهای ترک زبان را هم دنبال کند. در این ارتباط موسسه مطالعات آذربایجان (آذرپژوه) اولین جلسهی تخصصی درباره زبان پیشین آذربایجان را با حضور سه تن از اساتید و محققان آذربایجانی برگزار کرد.
گروه بین الملل: دینداران جمهوری آذربایجان در خصوص سیاست سنّیسازی اجباری این کشور هشدار دادهاند. آنها می گویند بر اثر افزایش نفوذ ترکیه بر دولت باکو، سیاست موذیانه و اعلام نشده سنّیسازی اجباری جمهوری آذربایجان آغاز شده است.
گروه فرهنگ و ادب: برخی با استناد به دیدار ناصر خسرو با قطران تبریزی که بر اساس قول ناصر خسرو که گفت: «در تبریز قطران نام شاعری را دیدم، شعر نیک میگفت، اما زبان فارسی نیک نمیدانست.»، معتقد هستند که قطران، فارسی را نیک نمیدانسته و به زبان تبریزی(!!) حرف میزد و زبان رایج تبریز چیزی غیر از فارسی و ترکی بود. مطلب زیر تلاش دارد تا با تکیه بر منابع تاریخی معتبر به این سوال پاسخ دهد که چرا قطران با این که شعر فارسی را نیکو میسروده است، به قول ناصر خسرو، فارسی را خوب صحبت نمیکرد؟!
گروه فرهنگ و ادب: برای گفتگو با مدیرعامل بنیاد فرهنگ، هنر و ادب آذربایجان پای در خانه پروین اعتصامی میگذارم. این بنیاد چند سالی هست که در راستای حفاظت و صیانت از فرهنگ و ادب منطقهی آذربایجان فعالیت خود را آغاز کرده است. گفتگو با دکتر شریف نژاد حول دو محور شکل گرفت: عملکرد بنیاد در چند سال گذشته و تهاجمات صورتگرفته نسبت به فرهنگ منطقهی آذربایجان!
گروه فرهنگ و ادب: اکثر دانشمندان معتقدند که زبان باستانی آذربایجان بازمانده و متحول شدهی زبان مادی است که مورخین و جغرافی نویسان اسلامی و عرب آن را فارسی (ایرانی)، فهلوی و آذری خواندهاند. با این وجود، برخی افراد منابع تاریخی را نادیده میگیرند و در اندیشهی تلبیس حقیقتاند.
Thursday, 17 April , 2025