گروه سیاست: سخنانی که در تعریف و تطهیر محمد امین رسول‌زاده و معرفی وی به عنوان یک ایرانگرا طی یک برنامه مستند از شبکه سحر پخش شده، چیزی جز تحریف حقایق درباره‌ی محمد امین رسول‌زاده که خواستار فروپاشی ایران بوده، نیست. همه می‌دانیم که رسول‌زاده در سال‌های اقامت در ایران، جهت‌گیری سیاسی ضدایرانی نداشته است. اما بعد از خروج از ایران (۱۲۹۰شمسی) و اقامت در عثمانی به اجاق‌های مروج پان‌ترکیسم پیوست و افکارش تغییر یافت و به آلت پان‌ترکیسم عثمانی در قفقاز مبدّل شد.

محمد امین رسول‌زاده در تشکیل جمهوری خلق آذربایجان همان نقشی را داشت که پیشه‌وری در آذربایجان داشت؛ با این تفاوت که رسول‌زاده در خدمت پان‌ترکیسم عثمانی بود و پیشه‌وری در خدمت بلشویسم روسی.

محمد امین رسول‌زاده مانند بسیاری از سیاست ورزان سودایی قدرت و حکومت بود، چنان که در این مسیر، در زمان جنگ جهانی دوم حتی به ملاقات هیتلر هم رفت تا با کمک او جمهوری عثمانی آذربایجان را احیا کند اما نشد. وی نه تنها در نام‌گذاری جمهوری خلق آذربایجان همنام با آذربایجان تاریخی و ایرانی، جهت‌گیری ضدایرانی خود را نشان داد، بلکه گزارش‌های هیئت اعزامی از سوی دولت وقت ایران به باکو در دوره‌ی جمهوری خلق آذربایجان حاکی از آن است که رسول‌زاده حتی در حضور هیئت ایرانی از فروپاشی ایران سخن گفته است.

بیان شعار اساسی و چکیده افکار و مشی سیاسی محمد امین رسول‌زاده (اسلاملاشما، تورکلشمه، معاصرلاشما/ اسلامگرایی، ترک گرایی، معاصرگرایی) به طور مثبت از شبکه تلویزیونی جمهوری اسلامی ایران چه معنا دارد؟ مگر پان‌ترکیسم با اسلام‌گرایی تناسب و سازگاری دارد و قابل جمع است؟ همه می‌دانیم این شعار (اسلاملاشما) که بعضا از پان‌ترکهای جمهوری آذربایجان هم شنیده می‌شود و اخیرا در میان آذری‌های کشورمان نیز برای ترویج آن فعالیتهایی در حال انجام است، صرفا برای فریب مردم و القای عدم تضاد پان‌ترکیسم با اسلام و شکستن مقاومت عقیدتی مردم در قبال پان‌ترکیسم تبلیغ می‌شود.

اسنادی از افکار ضدایرانی محمدامین رسولزاده

محمد امین رسول‌زاده آرزوی فروپاشی ایران را در حضور هئیت اعزامی دولت ایران به وضوح بیان کرده بود. در گزارشهای کتاب «هیات فوق العاده قفقازیه» که توسط مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی چاپ شده است، از موضع گیری ضدایرانی رسول‌زاده سخن رفته است. وی روزگاری گرایش‌های ایرانی داشت اما بعد از مدتی سکونت در عثمانی، به ترک‌گرایی عثمانی‌ها دل داد و به مهره‌ی مورد اعتماد برای عثمانی بدل شد… محمد امین رسول‌زاده در حالی که هنوز پایه‌های جمهوری تازه احداث خودشان محکم نشده بود، در حضور هیات ایرانی از فروپاشی ایران سخن گفت! هیات ایرانی بازگشت و چندی بعد با ورود بلشویک‌ها و البته کمک‌های کمونیست‌های آذربایجان شوروی مانند نریمان نریمان اف، جمهوری نیم بند رسول‌زاده در آذربایجان شوروی سقوط کرد. رسول زاده که با کمک عثمانی این جمهوری را ایجاد کرده بود بعد از سقوط دولتش به استانبول فرارکرد. وتا آخر عمر همانجا ماند.

معرفی و بررسی کتاب هیات فوق العاده قفقازیه

به دنبال رویدادهای ناشی از انقلاب کمونیستی ۱۹۱۷و جنگ جهانی اول در کشور روسیه و انحلال فدراسیون ماورای قفقاز و یک رشته حوادث دیگر، سه کشور مستقل با اسامی “جمهوری گرجستان”، “جمهوری آذربایجان “و “ارمنستان” در سال ۱۹۱۸ اعلام استقلال کردند. بر اساس تمایل سران جمهوری آذربایجان برای توسعه روابط با ایران منجر به اعزام هیات‌ها و گفت و گوهایی درباره مسائل سیاسی و اقتصادی مورد علاقه طرفین شد. در پی آن، پس از مذکرات مقدماتی، سرانجام دولت ایران که در آن وقت تحت ریاست میرزا حسن خان وثوق‌الدوله قرار داشت، تصمیم گرفت که سیدضیاء‌الدین طباطبایی، مدیر روزنامه “رعد” را در راس هیاتی به جمهوری آذربایجان اعزام کند. قراردادهایی که به امضای طرفین رسید عبارت بودند از : ۱- مسئله ترانزیت، ۲- مسئله کنسولگری‌ها، ۳- مسئله روابط پستی، ۴- مسئله کولی پستال ، ۵- مسئله گمرکات، ۶- مسئله روابط تلگرافی، ۷- معاهده دوستی. لیکن اندکی پس از مذکرات فوق، حکومت باکو به دست بلشویک‌ها سقوط کرد و نه تنها این قراردادها، هیچ‌گاه به تصویب طرفین نرسید، بلکه دوران استقلال جمهوری آذربایجان نیز به پایان رسید. اسناد این مجموعه شامل ۹۸ فقره سند و مشتمل بر قراردادها، گزارش‌ها، تلگراف‌ها و مکاتبات مربوط به مذاکرات هیات اعزامی ایران است. در ابتدای کتاب فهرست توصیفی و موضوعی اسناد ذکر شده، سپس مقدمه کتاب شامل گزارشی از چگونگی و زمینه تاریخی اعزام هیات ایرانی درج شده است. بخش پایانی کتاب به فهرست اعلام و عکس‌های متعددی از اسناد اختصاص دارد.

 در گزارش های این کتاب از موضع گیری ضدایرانی محمد امین رسول‌زاده سخن رفته است. وی روزگاری گرایش های ایرانی داشت اما بعد از مدتی سکنی در عثمانی، به ترک گرایی عثمانی ها دل داد و به مهره مورد اعتماد برای عثمانی بدل شد… رسول زاده در حالی که هنوز پایه های جمهوری تازه احداث خودشان محکم نشده بود، در حضور هیات ایرانی از فروپاشی ایران سخن گفت!

کتاب “هیات فوق العاده قفقازیه” مجموعه اسنادی است که با گردآوری و توضیحات آقای رضا آذری شهرضایی از این مجموعه در مرداد ۱۳۸۰  توسط مرکز چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه  منتشر شده است. این کتاب  شامل متن اسناد مذاکرات و قراردادهای هیات اعزامی ایران به قفقاز تحت سرپرستی سید ضیاء‌الدین طباطبایی در سال ۱۳۳۸- ۱۳۳۷ق است.