گروه بین الملل: “ابوالفضل ائلچی‌بی” در ۲۴ ژوئن ۱۹۳۸ در روستای کلکی از منطقه اردوباد جمهوری خودمختار نخجوان چشم به جهان گشود. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود در سال ۱۹۵۷ به باکو رفت و در رشته زبان عربی در دانشکده شرق شناسی دانشگاه دولتی باکو مشغول تحصیل گردید پس از اتمام این مقطع در سال ۱۹۶۲ به عنوان مترجم دولتی اتحاد جماهیر شوروی آغاز به کار کرد. ابوالفضل ائلچی‌بی در سال ۱۹۶۳ به عنوان مترجم به مصر فرستاده شد؛ پس از اتمام مأموریت خارجی از سال ۱۹۶۵-۱۹۶۸ در دانشگاه دولتی باکو در رشته تاریخ مشغول به تحصیل شد و در سال ۱۹۶۹ در حوزه تاریخ آسیا و آفریقا به درجات علمی رسید. ائلچی‌بی در سال ۱۹۷۵ به جرم اقدام علیه امنیت ملی شوروی و تبلیغات علیه حکومت از سوی کمیته امنیتی آذربایجان شوروی بازداشت شد و حدود دو سال بعد آزاد شد؛ در همین سال ها بود که اولین علائم پان‌ترکیسم در اقدامات عملی وی آشکار شد و وی تلاش‌های گسترده‌ای برای ایجاد حرکتی برای مبارزه در راه تأسیس آذربایجان واحد و الحاق آذربایجان ایران به جمهوری آذربایجان انجام داد؛ خیال پردازی‌هایی که بعدها بلای جان وی شد و او را از ریاست جمهوری آذربایجان به زیر کشید.

پس از استعفای ایاز مطلب اف از ریاست جمهوری، ابوالفضل ائلچی‌بی جبهه خلق را به حزب تغییر ماهیت داد و سپس در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد؛ در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۵ حزب جبهه خلق توانست چهار کرسی را نصیب خود کند و در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۰ تعداد ۶ کرسی به جبهه خلق رسید.

ابوالفضل ائلچی‌بی بارزترین نمونه شووینیسم بود

چندی قبل زرتشت علیزاده، تحلیلگر سیاسی در گفتگویی با انتقاد از پدیده شووینیسم ترک‌گرایی در جمهوری آذربایجان گفته بود: «چه کسی می‌گوید در آذربایجان شووینیسم وجود ندارد؟ در جامعه‌ی ما نیز این قبیل افراد وجود دارند. یعنی، کم تربیت‌ترین و کم سوادترین بخش جامعه خود را به حساب ملی گرایی، مغرور و قدرتمند محسوب می‌کند. بارزترین نمونه شووینیسم [هم] ابوالفضل ائلچی‌بی بود که دائم تکرار می‌کرد ما ترک هستیم، ما ترک هستیم!»

این تحلیلگر آذربایجانی در پاسخ به سوالی درباره “جهات منفی و مثبت شووینیسم” نیز افزوده بود: «شووینیسم، چیزی زیان بار است. اما، غرور ملی و ملی گرایی دولت، چیز مثبتی است و این اجازه را می‌دهد که دولت از حقوق و منافع خود محافظت کند. اما هر چیزی اندازه‌ای دارد. اگر ملی‌گرایی بیش از اندازه شود، تبدیل به شووینیسم می‌شود. در میان سلاطین عثمانی، کسانی وجود دارند که برای دولت عثمانی نه تنها سربلندی نیاورده‌اند، بلکه سرافکندگی آورده‌اند. در تاریخ آذربایجان نیز چنان رهبرانی [ابوالفضل ائلچی‌بی] بوده اند که ما را سرافکنده کرده‌اند.»

معادله ی مرگ حل نشده‌ی ائلچی‌بی

راز مرگ مشکوک ابوالفضل ائلچی‌بی در بین ابهامات سازمان امنیت باکو و آنکار و سودای جانشینی علی کریملی همچنان سر به مهر می‌باشد. متن ادعانامه حری علی‌اف، برادرزاده ابوالفضل علی‌اف (الچی بیگ) در متهم کردن علی کریملی رهبر حزب جبهه خلق به مسموم کردن الچی بی با هدف رهبری بر این حزب منتشر شد. حری علی اف در بخشی از ادعانامه خود با اشاره به ظنین شدنش به علی کریملی در مسموم نمودن عمویش ابوالفضل الچی‌بی آورده است که تشکیل پرونده تحقیق در مورد علت مرگ ابوالفضل ائلچی‌بی از سوی دادستانی کل باکو در اکتبر سال ۲۰۱۲ میلادی (مهر ماه سالجاری) و نگرانی و تشویش علی کریملی از این پروسه و اصرار بیش از حدش در متوقف کردن این تحقیقات باعث افزایش سوءظنش به او شده است. 

به ادعای حری علی اف، زمانی که ابوالفضل ائلچی‌بی در «کلکی» (واقع در نخجوان) به سر می‌برد،. علی کریملی مبلغ صد هزار دلار را که از سوی ابوالفضل ائلچی‌بی به صورت امانت در اختیار وی بوده ، به نفع خود مصادره کرده است. “علی قسمت بدل اف” نویسنده روزنامه خلق طی مقاله‌ای، با اشاره به ادعاهای حری علی اف علیه علی کریملی، می‌افزاید: حتی میر محمود میرعلی اوغلو رهبر حزب کلاسیک جبهه خلق نیز ادعاهای حری علی اف را تایید کرده است.

وی در اظهار نظر در این خصوص گفته است: «صندوقی بنام صندوق توسعه دموکراسی در آذربایجان وجود داشت که مبالغ کلانی برای توسعه دموکراسی در این کشور اختصاص داده بود. نمایندگان غربی و آمریکایی این صندوق اعتراف می کردند که این مبالغ در راستای اهداف در نظر گرفته شده به مصرف نمی‌رسد. به عبارتی، بخش اعظم این پول به اضافه صدهزار دلار ارسالی از سوی ترکیه به ابوالفضل ائلچی‌بی، علیه وی خرج شده است و اسنادی در تایید این ادعا وجود دارد…»

بدال اف در ادامه این مقاله آورده است: این اظهارات میرمحمود میرعلی اوغلو یادآور رفتارهای ریاکارانه الدار نمازاف (تحلیلگر سیاسی در باکو) است که زمانی خدمتگذار حاکمیت بود و سپس بخاطر خیانت هایش از سمت خود برکنار شد. نمازاف بوقلمون صفت که مدتی در صحنه غایب بود، اکنون در کسوت دموکرات ظاهر شده و ادعای جلوس بر کرسی ریاست جمهوری باکو را دارد و برای نیل به آرزوی خود نه به حرمت و اعتباری که ندارد، بلکه به پول برخی افراد امید بسته است. وی در ریاکاری و خیانت پیشگی کمتر از علی کریملی نیست.

روزنامه رسمی نهاد ریاست جمهوری باکو در ادامه، اعضای بلند پایه حزب پان ترکیستی و غربگرای جبهه خلق را به جاسوسی برای تشکیلات امنیتی ایران متهم کرده و نوشته است که افرادی مانند علی کریملی و عیسی قنبر در ازای انجام خدمات مشخصی از تشکیلات امنیتی ایران پول گرفته اند.

سرانجام جبهه خلق

در سال ۲۰۰۰ و پس از مرگ ابوالفضل ائلچی‌بی جبهه خلق به دو شاخه تقسیم شد؛ شاخه محافظه کار به نام جبهه خلق کلاسیک، و شاخه فعال حزب با همان نام حزب جبهه خلق آذربایجان به فعالیت خود ادامه داد. علی کریملی از سال ۲۰۰۰ و پس از تقسیم حزب به دو شاخه ریاست حزب جبهه خلق آذربایجان را بر عهده دارد.

کریملی به دلیل فعالیت های سیاسی اش در دانشگاه باکو و هم سو بودن مواضع اش با حزب جبهه خلق پس از پیروزی ابوالفضل ائلچی بی، در انتخابات ریاست جمهوری به شکلی عجیب به معاونت حزب، مدیریت شعبه شهرستان های دفتر ریاست جمهوری  منصوب شد. کریملی پس از هرج و مرج های دولت ائلچی‌بی مجبور به استعفا شد و سپس به همراه رئیس جمهور مستعفی به روستای کله کی در منطقه اوردوباد رفت؛ کریملی سپس در سفرهای کاری خارج از کشور خود را آغاز کرد و به کشورهای مختلف اروپایی و آمریکا سفر کرد. کریملی پس از بازگشت به باکو در سال ۱۹۹۴ به عنوان معاون سیاسی رهبر حزب جبهه خلق آذربایجان و سپس معاون اول رهبر حزب انتخاب شد. علی کریملی پس از مرگ ابوالفضل ائلچی‌بی در آگوست سال ۲۰۰۰ در جلسه مجمع عمومی حزب جبهه خلق آذربایجان به عنوان رهبر این حزب انتخاب شد.

وی همچنین در انتخابات های پارلمانی سال ۱۹۹۵ و ۲۰۰۰ توانست نظر مردم را به خود جلب کند و ۱۰ سال به عنوان وکیل (نماینده) به مجلس جمهوری آذربایجان در پارلمان این کشور حضور یابد. جبهه خلق آذربایجان در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۵ آذربایجان تنها یک کرسی کسب کرد؛ انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ نیز از سوی این حزب و چند حزب سیاسی مطرح دیگر تحریم شد؛ جبهه خلق در ادامه روند رو به نزول خود در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۰ نتوانست هیچ نماینده ای را به مجلس ملی این کشور بفرستد.