گروه سیاست: دویست و اندی سال پس از جدایی قفقاز و ۱۷ شهر این منطقه از ایران و الحاق به روسیه تزاری، و بیست و اندی سال پس از فروپاشی شوروری و استقلال این مناطق از روسیه، این روزها وضعیت قفقاز همچنان متشنج است. دو کشور آذربایجان و ارمنستان با تحمیل دو جنگ وحشتناک به یکدیگر که حاصل آن آوارگی بیش از یک میلیون انسان و کشتار هزاران انسان دیگر بود، هنوز هم نتوانسته‌اند اختلافات ارضی خود را حل و فصل کنند! و البته باید بزرگ ترین عامل در این سردرگمی و نرسیدن به نتایج مطلوب را حضور قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در قفقاز و سیاست های اشتباه رهبران حاکم بر این دو کشور کوچک دانست. آخرین جنگ میان دو کشور به تابستان سال گذشته برمی‌گردد؛ جایی که این بار ترکیه و اسرائیل را باید آتش‌بیار معرکه دانست. ۴۰روز جنگ خونین که حاصل آن این بار بر خلاف دفعات گذشته تا حدودی به نفع باکو رقم خورد. این کشور توانست بیش از ۳۰ درصد از قراباغ را تحت تسلط خود دربیاورد. اما این پایان ماجرا نبود و باکو با تحریک آنکارا این بار تلاش دارد تا با دست‌اندازی به تنها مرز مشترک ایران با ارمنستان، راه ارتباطی خود با نخجوان و در واقع راه ارتباطی ترکیه با آذربایجان، دریای خزر و آسیای میانه را هموار کند. امری که به مذاق تهران هیچ گاه خوش نخواهد آمد. جمهوری اسلامی ایران که از همان آغاز جنگ قراباغ تلاش داشت با میانجی‌گری این غائله را بدون جنگ و خونریزی به سرانجام برساند، تاکنون در این راه موفق نبوده است. این بار وضعیت اما برای تهران متفاوت شده و تنش‌ها میان تهران و باکو وارد فاز تازه‌ای شده است. حکومت جوان و کم تجربه‌ی جمهوری آذربایجان پای رژیم صهیونیستی را به قفقاز باز کرده و از سوی دیگر تلاش دارد تا در مرزهای ایران و ارمنستان تغییر ژئوپلتیکی ایجاد کند. دو رفتاری که برای تهران قابل قبول نیست. همچنین لفاظی‌های برخی نمایندگان مجلس باکو و در ادامه تهدیدهای رئیس جمهور این کشور وضعیت دیپلماتیکی دو کشور را بغرنج‌تر کرده است.

 در این ارتباط روزنامه ینی مساوات، ارگان رسانه‌ای غیررسمی ریاست جمهوری آذربایجان، واکنش بسیار متین سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران به اتهامات غیرمنتظره و تعجب‌آور الهام علی‌اف، رییس جمهوری آذربایجان را پاسخی “بی‌ادبانه” خواند و به تمسخر گرفت.

روزنامه ینی مساوات نوشت: «همانطور که مشاهده می شود رییس جمهوری آذربایجان از طرف ملت خود، بطور دوستانه و در چارچوب موازین اخلاقی ، موردی کاملا به حق را بیان کرده است. در مقابل این، وزارت خارجه ایران بطور بی‌ادبانه و خشن تهدید کرده و ادعای “رژیم صهیونیستی” مطرح کرده است. این ادعا مضمونی بی‌اندازه غیرجدی دارد. اکنون چه کنیم؟ هم اکنون در زنگیلان واحد تولیدی پنیر موزرلّلا را شرکت ایتالیایی احداث می‌کند و تامین برنامه رایانه‌ای این واحد را نیز شرکت اسراییلی به عهده دارد. اگر حاکمیت ایران ، پنیر موزرلّلا را حضور رژیم صهیونیستی و برای ایران خطر محسوب می کند، امکان ندارد که توضیحی منطقی برای این پیدا کرد. در خصوص موضوع احترام به تمامیت ارضی که در بیانیه وزارت خارجه ایران آمده است نیز بی‌تردید در این مورد، احترام به تمامیت ارضی ارمنستان در نظر گرفته شده است. این را ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران بیان کرده بود. این تعصب کشی برای ارمنی است یا متهم کردن آذربایجان است یا اینکه هر دوی اینهاست؟»

گفتنی است روزنامه ینی مساوات دیروز در برنامه تصویری زنده خود در اینترنت نیز از زبان کارشناسان خود تاکید کرد که روابط جمهوری آذربایجان و ایران رو به وخیم تر شدن دارد و باید از تاثیر و نفوذ مذهبی ایران در جمهوری آذربایجان جلوگیری شود.

کارشناسان معتقدند باکو طبق سناریوی از قبل طراحی شده، با وارد کردن اتهامات بی اساس به جمهوری اسلامی ایران در خصوص تردد کامیون های باری به خان کندی و ضدآذربایجانی قلمداد کردن مانور نیروهای مسلح ایران در مناطق مرزی با جمهوری آذربایجان، سعی دارد مردم این کشور برادر را به ایران بدبین و دشمن سازد و زمینه را برای حضور و نفوذ هرچه بیشتر رژیم صهیونیستی و ترکیه در جمهوری آذربایجان فراهم تر کند.

بکارگیری گسترده تسلیحات اسراییلی در جنگ دوم قراباغ و حضور فرماندهان ترکیه ای در این جنگ و آوردن گروه هایی از عناصر تکفیری و تروریست به منطقه که با واکنش و هشدارهای ایران و با پاسخ های غیرمنطقی باکو به هشدارهای ایران روبرو شده بود، از مشخصه های جنگ دوم قراباغ بود. در این جنگ، اقشار دیندار مردم شیعه جمهوری آذربایجان به امید آزادسازی کل قراباغ حضور پرشوری داشتند و شمار زیادی از دینداران جمهوری آذربایجان در این جنگ برای رسیدن به آزادی کامل قراباغ جان خود را فدا کردند. اما، با خیانتی که به مردم جمهوری آذربایجان شد، پیشروی نیروهای مردمی این کشور برای بازگرداندن کل قراباغ به جمهوری آذربایجان متوقف و با امضای بیانیه موسوم به بیانیه نهم نوامبر ۲۰۲۰ یا دهم نوامبر ۲۰۲۰ ، امید مردم جمهوری آذربایجان به آزادسازی کل قراباغ سد شد. از آن زمان، حاکمیت جمهوری آذربایجان تحت هدایت مستشاران صهیونیست و ترکیه‌ای خود، با طراحی سناریوهای ضدایرانی سعی در انحراف اذهان مردم جمهوری آذربایجان از عمل خیانت بار خود در سد پیشروی مردمی و کشاندن پای رژیم صهیونیستی و مراکز پان ترکیست به قراباغ کرده است.

برخی ناظران پیش بینی می‌کنند در صورت تداوم طراحی های ضدایرانی باکو، ممکن است رویه جمهوری اسلامی ایران در مماشات و نادیده گرفتن اعمال و مواضع ضدایرانی مقامات جمهوری آذربایجان مورد بازنگری اساسی قرار گیرد. سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در واکنش به اتهامات تعجب آور الهام علی اف به ایران تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران حتی حضور نمایشی رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزهای خود را تحمل نخواهد کرد و برای تامین امنیت ملی خود هر اقدام لازمی را انجام خواهد داد.