جنگ دوازده ‌روزه، بین ایران، رژیم صهیونیستی و آمریکا، یکی از مهم‌ترین درگیری‌های مستقیم منطقه‌ای در دهه‌های اخیر بود. این درگیری، که با حملات هوایی اسرائیل و آمریکا آغاز شد، با پاسخ‌های موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل و پایگاه العدید قطر به اوج رسید و در نهایت با آتش‌بسی شکننده پایان یافت.

گروه سیاسی: جنگ دوازده ‌روزه (۲۳ خرداد تا ۴ تیر ۱۴۰۴) بین ایران، رژیم صهیونیستی و آمریکا، یکی از مهم‌ترین درگیری‌های مستقیم منطقه‌ای در دهه‌های اخیر بود. این درگیری، که با حملات هوایی اسرائیل و آمریکا آغاز شد، با پاسخ‌های موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل و پایگاه العدید قطر به اوج رسید و در نهایت با آتش‌بسی شکننده پایان یافت.

اهداف ایران

ایران در این جنگ اهدافی راهبردی را دنبال کرد که به تقویت جایگاه ژئوپلیتیکی و بازدارندگی آن منجر شد:

۱- بازدارندگی راهبردی: جلوگیری از تهدیدات هسته‌ای و نظامی اسرائیل و آمریکا با نمایش توان پاسخگویی قاطع.

۲- نمایش توان نظامی: به‌کارگیری موشک‌های بالستیک (مانند خیبرشکن و فتاح)، پهپادهای پیشرفته و عملیات سایبری در میدان واقعی.

۳- تقویت انسجام ملی: ایجاد وحدت داخلی حول رهبری و نیروهای مسلح برای خنثی‌سازی تلاش‌های دشمن برای ایجاد شکاف اجتماعی.

۴- پیام به منطقه: نشان دادن آمادگی ایران برای تقابل مستقیم به کشورهای منطقه.

راهبردهای ایران

ایران با راهبردهای هوشمندانه و چندلایه به حملات پاسخ داد:

۱- پاسخ سریع و هدفمند: اجرای ۲۲ موج عملیات موشکی و پهپادی، از جمله «وعده صادق ۳»، علیه اهداف نظامی و اقتصادی اسرائیل، مانند پایگاه نواتیم و پالایشگاه حیفا.

۲- حمله به پایگاه العدید: هدف قرار دادن پایگاه استراتژیک آمریکا در قطر با تعداد موشک‌های برابر با بمب‌های استفاده‌شده توسط آمریکا، به‌عنوان نماد «ضربه در برابر ضربه»

۳- جنگ سایبری و روانی: بهره‌گیری از عملیات اطلاعاتی، مانند افشای اسناد محرمانه اسرائیل، و جنگ رسانه‌ای برای تضعیف روحیه دشمن و تقویت حمایت داخلی.

اهداف اسرائیل و آمریکا

اسرائیل و آمریکا با اهداف جاه‌طلبانه وارد جنگ شدند، اما در تحقق آن‌ها ناکام ماندند:

۱- نابودی زیرساخت‌های هسته‌ای: هدف قرار دادن تأسیسات فردو، نطنز و اصفهان برای توقف برنامه هسته‌ای ایران که بیشتر سردرگمی ایجاد کرد.

۲- ترور فرماندهان و دانشمندان: حذف فرماندهان ارشد نظامی (مانند سرلشکر محمد باقری) و دانشمندان هسته‌ای برای تضعیف توان دفاعی و فنی ایران که با جایگزینی سریع فرماندهان جدید ناکام ماند.

۳- ایجاد بی‌ثباتی داخلی: تحریک شکاف‌های اجتماعی و تضعیف انسجام ملی از طریق عملیات روانی که عملا نتیجه معکوس داد.

۴- بازگرداندن بازدارندگی: نمایش قدرت در برابر محور مقاومت و جلوگیری از نفوذ منطقه‌ای ایران که عملا بی نتیجه ماند.

۵- تجزیه یا تضعیف ایران: مهار ایران به‌عنوان قدرت اول منطقه‌ای و فشار بر کشورهای اسلامی برای همسویی با اسرائیل که محقق نشد.

۶- کنترل توان نظامی ایران: تضعیف توان موشکی و بازدارنده ایران برای محدودسازی آن در آینده که به هیچ نتیجه مشخصی نرسید.

راهبردهای اسرائیل و آمریکا

اسرائیل و آمریکا از راهبردهای چندوجهی برای فشار بر ایران استفاده کردند:

۱- حملات هوایی و سایبری: استفاده از بمب‌های سنگرشکن (جی‌بی‌یو-۵۷) و جنگنده‌های پیشرفته برای هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران.

۲- جنگ روانی و رسانه‌ای: انتشار اخبار اغراق‌آمیز درباره خسارات ایران و تضعیف روحیه عمومی از طریق رسانه‌های غربی.

۳- تحریک ایران: طراحی حملات برای وادار کردن ایران به واکنش شدید و مشروعیت‌بخشی به اقدامات بعدی.

۴- ائتلاف بین‌المللی: جلب حمایت کشورهای اروپایی و  ناتو.

نتایج نهایی جنگ

نتایج جنگ دوازده‌روزه نشان‌دهنده برتری استراتژیک ایران بود:

۱- حفظ تأسیسات هسته‌ای: تأسیسات فردو و نطنز، با وجود خسارات محدود، به فعالیت خود ادامه دادند، و ایران برنامه هسته‌ای خود را حفظ کرد.

۲- ناکامی دشمن: اسرائیل و آمریکا نتوانستند اهداف کلیدی خود، از جمله نابودی برنامه هسته‌ای یا تغییر رژیم، را محقق کنند.

۳- آتش‌بس از موضع قدرت: آتش‌بس پیشنهادی ترامپ نتیجه ناتوانی دشمن در تحقق اهداف و فشار حملات ایران بود، نه امتیازدهی ایران.

۴- حفظ تمامیت ارضی: ایران بدون واگذاری خاک یا پذیرش شروط دشمن، تمامیت ارضی خود را حفظ کرد.

۵- پاسخ فعال ایران: ۲۲ موج عملیات موشکی و پهپادی، از جمله حملات به تل‌آویو و حیفا، بازدارندگی ایران را تثبیت کرد.

۶- عدم عقب‌نشینی: ایران بدون پذیرش اهداف دشمن، مانند محدودسازی برنامه هسته‌ای یا تسلیم در برابر فشارها، به آتش‌بس رسید.

  • نویسنده : آذرپژوه
  • منبع خبر : آذرپژوه