گروه سیاسی: طی دو سه ماه اخیر رسانه‌ای تحت عنوان «کافه قفقاز» در تهران دایر شده که به نظر می‌رسد، دنباله‌ی خط رسانه‌ای آنکارا و باکو در راستای بازگشایی دالان موسوم به زنگزور در شمال ایران و قطع مرز زمینی ایران با ارمنستان است.

این موسسه با ترتیب دادن مناظره‌هایی تلاش کرده است که سیاست خارجی ایران در قبال قفقاز و بخصوص جمهوری آذربایجان را نکوهش کرده و سعی نماید که ایران با تغییر سیاست قفقازی خود، به چارچوبی درآید که باکو و ترکیه خط و خطوط کلی آن را تعیین می کنند.

در بیشتر مناظره های صورت گرفته در کافه قفقاز، سعی می‌شود این طور القاء شود که؛ ایران به علت چالش با باکو و آنکارا و بخصوص بخاطر همراهی نکردن با طرح های عمده‌ای که این دو کشور در قفقاز در پی آن هستند، منافع ملی خود را در قفقاز نقض کرده و چاره ایران در قفقاز در این است که با طرح های ترکیه و جمهوری آذربایجان همراه و در واقع دنباله روی آنها بشود.

در خصوص دالان موسوم به زنگزور که موضوع مناظره‌ی یکی از برنامه‌های کافه قفقاز بود، و طی آن تلاش شد تا مخالفت ایران با طرح باکو و آنکارا را به ضرر منافع ایران قلمداد کند، باید گفت: سیاست‌های کلی نظام – که مبتنی بر نظرات کارشناسی شده و صریحِ مقام معظم رهبری شکل گرفته – در خصوص تلاش ترکیه و باکو با همکاری برخی کشورهای غربی برای قطع اتصال زمینی ایران با ارمنستان تحت عنوان دالان زنگزور مشخص و مبرهن است.

دلایل مخالفت ایران با کریدور زنگزور

رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت‌اله خامنه‌ای، مخالفت صریح خود را با احداث کریدور زنگزور بارها و در مناسبت‌های مختلف اعلام کرده‌اند. این کریدور، که تلاش دارد جمهوری آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به منطقه نخجوان متصل کند، از نظر ایران تهدیدی برای منافع ملی و امنیت منطقه‌ای محسوب می‌شود. اما چرا ایران با این طرح مخالف است:

۱- تهدید به تمامیت ارضی ارمنستان و تغییر ژئوپلیتیکی منطقه: رهبر انقلاب در دیدار با نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، تأکید کردند که جمهوری اسلامی ایران مسیر زنگزور را به ضرر ارمنستان می‌داند و همچنان بر این موضع خود ایستادگی دارد.

۲- تضعیف نقش ترانزیتی ایران: احداث این کریدور می‌تواند مسیرهای ترانزیتی ایران را دور بزند و نقش ایران را در تجارت منطقه‌ای کاهش دهد.  این موضوع به ویژه در زمینه کریدور میانی یا ترانس‌کاسپین که از طریق جمهوری آذربایجان، ترکیه و گرجستان عبور می‌کند، مطرح است.

۳- نگرانی از نفوذ بیگانگان در منطقه: رهبر ایران هشدار داده‌اند که اقدامات برخی کشورها که از راه دور می‌آیند و در امور دیگر کشورها دخالت می‌کنند، به ضرر آن‌ها تمام می‌شود. این اظهارات به نگرانی ایران از افزایش نفوذ کشورهای غربی و ناتو در منطقه اشاره دارد.

موضع‌گیری‌های بین‌المللی

در حالی که ایران و ارمنستان با احداث کریدور زنگزور مخالف هستند، جمهوری آذربایجان و ترکیه از آن حمایت می‌کنند. اما کشورهایی مثل روسیه و چین نیز که در گذشته با احداث این کریدور مخالف بودند، اخیراً تغییر موضع داده و از آن حمایت می‌کنند.

اما باید بدانیم که؛ مخالفت ایران با کریدور زنگزور بر پایه نگرانی‌های امنیتی، ژئوپلیتیکی و اقتصادی است.  تهران تأکید دارد که هرگونه تغییر در مرزهای منطقه باید با رضایت همه کشورهای ذی‌نفع و با حفظ تمامیت ارضی آن‌ها صورت گیرد.  این موضع‌گیری نشان‌دهنده تلاش ایران برای حفظ ثبات و امنیت در منطقه قفقاز جنوبی است.