گروه فرهنگ و ادب/ افشین جعفرزاده: ۲۱ فوریه ،مطابق با دوم اسفند از سال ۱۹۹۹ روز جهانی زبان مادری نامیده شده است. ریشه این نامگذاری به رخدادهایی بازمیگردد که در پاکستان وچالش بین دو زبان بنگالی و اردو رخ داد.فارغ از پیشینه تاریخی، شوربختانه شاهد آن هستیم که در این روز برخی اشخاص و جریانهای […]

گروه فرهنگ و ادب/ افشین جعفرزاده: ۲۱ فوریه ،مطابق با دوم اسفند از سال ۱۹۹۹ روز جهانی زبان مادری نامیده شده است. ریشه این نامگذاری به رخدادهایی بازمیگردد که در پاکستان وچالش بین دو زبان بنگالی و اردو رخ داد.
فارغ از پیشینه تاریخی، شوربختانه شاهد آن هستیم که در این روز برخی اشخاص و جریانهای قبیله گرا در ایران به جای ارجداشت زبانهای ارزشمند اقوام ایرانی ،آن را دستمایه تخریب پارسی کرده، با توسل به پاره ای از داده های دروغین، ساختگی وگمراه کننده و نیزبا تکیه بر اذهان بی دانش و ساده انگار بر آن هستند تا زبانی را که رشته ی پیوند بین اقوام در درازنای تاریخ ایران زمین است، تخریب نمایند. غافل از آن که از منظری علمی، به ویژه انسان شناسی و زبان شناسی، زبان های ملی و محلی می توانند در کنار یکدیگر ببالند و بشکوفند و به شکوفایی یکدیگر یاری رسانند، بی آن که در تنافی یکدیگر و تضعیف جایگاه همدیگر قرار گیرند.
این نکته شایسته تاکید است، که بدانیم انتخاب زبان فارسی به مثابه زبان تاریخی وحدت ملی ایرانیان انتخابی طبیعی و آگاهانه و غیر تحمیلی بوده است. تمامی ایرانیان فارغ از زبان گویشی دوران کودکی وخاستگاه جغرافیایی، در پویایی و انکشاف علمی و ادبی این زبان بصورت تقریبا یکسان و هماهنگ نقش آفرینی کرده و جهان زبانی آفریده های ادبی وعلمی به فارسی، ملک مشاع همه ایرانیان بوده است. فارسی هیچگاه زبان خاص و ویژه یک قوم نبوده است
دلیل دشمنی ایل گرایان و قبیله بازها با زبان وحدت بخش ایرانپارسی روشن است.حساب ساده لوحان و بی دانشان جداست.اما پاره ای جریانهای حرفه ای تر اهداف راهبردی و تخریبی مهمی علیه ایران دارند.
آنها خوب می دانند فارسی نه زبان قوم و تباری را تنگ کرده و چه بسا اگر نبود ایرانیان نیز ،همچون مصریان و سوریان و الجزایری ها و لبنانی ها وتمامی مردمان کشورهای عربی در این زمان صرفا به زبان عربی و نه زبانهای قومیشان سخن می گفتند. چنان که اینک اثر چندانی از آفرینش های مکتوب و منظوم از زبانهای دیرین این ملل عربی شده وجود ندارد. دین و فرهنگ اسلامی به باختر و خاور به شیوه ای هماهنگ گسترده شد.به باختر که رفت همراه با دین زبانهای مردم نواحی غربی را هم از بین برد و عربی را جانشین ساخت.
به سد فرهنگی ایران که رسید ،فارسی باقی ماند و این ماندگاری با کوشش فرهیختگان ایرانی چون رودکی و فردوسی و قطران و نظامی و صدها اندیشمند دیگر فراهم آمد.
زیر چتر حمایتی زبان فارسی بود که دیگر زبانهای اقوامی محفوظ ماندند و عکس این داستان درغرب ایران رخ داد.
غرض ورزان که مطامع شخصی وسیاسی خود را می جویند می دانند اگر فارسی تضعیف بشود وحدت ایران لطمه خواهد خورد
بررسی دقیق کارنامه کسانی که بر قوم و قبیله تاکید افراطی دارند نیز گواهی روشنی است بر این نکته که اکثریت این تبار به مثابه دایگان مهربان تر از مادر، دانشی در درست نویسی و درست خوانی همان زبانهای اقوامی نیز ندارند!
شکی نیست که هیچ فرد منصفی که به ایران و داشته های فرهنگی اش می اندیشد و دغدغه دارد نمی تواند نسبت به موضوع مهمی چون زبان اقوام بی تفاوت باشد. این زبان‌ها بی‌شک در فرایند تکامل خود دارای هویت و موجودیت ایرانی هستتد و وقتی از ترکی آذربایجانی، کردی، بلوچی، تالشی، لارستانی و عربی رایج در ایران سخن می گوییم نبایستی فراموش شود اینها سرمایه گرانسنگ فرهنگی ملت ایران هستند
دیدگاه کسانی که سعی دارند نقش آفرینی بدون بحث زبان فارسی را در تحکیم وحدت ملی ایران انکار و یا آن را کم رنگ جلوه داده و پروژه غیریت سازی را پیش ببرند فاقد مبانی عقلی و شواهد تاریخی است.در ایران کنونی زبان‌های محلی به عنوان یک واقعیت عینی و ارزشمند وجود دارند و دارای آفرینش های ادبی و فرهنگی خود هستند. هیچگاه هم ممنوع نبوده اند.تمامی این زبان‌ها ثروت ملی و داشته ای ایرانی هستند که لازم است هر که دل در گرو وحدت ملی ایران دارد بکوشد آموزش درست و اصولی این زبانها در راهبرد فرهنگی ایران مد نظر باشد.

اگر خود ایران‌خواهان رشته این امور را به دست نگیرند چه بسا ممکن است کسانی با اهداف خاص و اسلوبی غلط و در تضاد با واقعیتهای ایران محصولاتی فاسد تولید کرده به جای اصل ترویج کنند.اینها سعی دارند اهداف خود را که مشخصا تجزیه ایران و یا بنیاد یک فدرالیسم قومی در گام نخست است گسترش دهند و هدفی به جز تخریب کیان ایران و ایرانی نداشته و ورود آنها به مقوله زبان مادری و اقوام کوچکترین ربطی به دلبستگی این جماعت به زبانهای مادری ندارد.برخلاف کشورهایی چون ترکیه ،عراق و سوریه دوران بعثی وحتی برخی کشورهای اروپایی،آسیمیلاسیون زبانی وفرهنگی هیچگاه در ایران رواج نداشته است.پدیده ای که قوم گرایان افراطی سعی دارند با توسل به دروغ و فریب در اذهان ساده لوح جا بیندازند
اگر پاره ای موانع هم در برهه هایی بوده،دلایل سیاسی و نه زبانی داشته است.

  • نویسنده : افشین جعفرزاده
  • منبع خبر : آذرپژوه