گروه سیاسی/ رضا قنبری: پان تُرکیسم یک جنبش سیاسی است که طی دهه‌ی ۱۸۸۰ در میان روشنفکران ترک شکل گرفت و هدف آن، اتحاد فرهنگی و سیاسی همه اقوام ترک است. بر پایه‌ی آن، تمام مردمانی که تُرک تبار هستند یا به زبان‌های ترکی سخن می‌گویند، باید تحت یک ملت و رهبری واحد در دولتی واحد و مستقل متحد شوند.
اما همین ایدئولوژی پوچ اما خطرناک در کلیت سرزمینی ایران شاید کمتر از پنج درصد جمعیت ترک زبابان ایرانی را شامل شود. در ادامه چند ویژگی شاخص پان ترکیسم ایرانی را به بیان ساده برمی‌شماریم:
۱- پانترکیسم نه «کنش» بلکه «واکنشی» در مقابل مرکز یا به اصطلاح خودشان «فارس‌هاست». پان‌ترکیسم در مقایسه خود با «مرکز» دچار عقده حقارت است و به همین دلیل احساس طلبکاری و انتقام و نفرتی عجیب از مرکز را در سر دارد. (و به خاطر همین است که هیچ‌گاه یک مرکزنشین غیرترک‌زبان این میزان از نفرت یک پان‌ترک از اِلِمان‌های فرهنگی ایران را درک نمی کند، چرا که به ریشه روانی این نفرت آگاه نیست)
۲- پان‌ترکیسم به حامیان خود این گونه القاء کرده است که آنها فرزند پرورشگاهی (غیرخونی) خانواده (سرزمین) هستند و به این دلیل همیشه مورد تحقیر و تمسخر و کتک و توهین قرار گرفته‌اند. آنها با این دوگانه جعلی («ترک» و «غیرترک») در جهانی پر از نفرت و کینه رشد می یابند و از تمام نمادها و میراث تمدنی ایرانیان ابراز نفرت می کنند.
۳- پان‌ترکیسم به مانند نظام هیتلری بخشی از افسانه‌ها، اساطیر و تاریخ ملل منطقه را به نام تاریخ امپراطوری خیالی تُرک به خورد توده‌هایی می‌دهد که به واسطه نیهلیسم جهان جدید دچار بحران معنایی شده و دنبال مآوا و پناهگاهی برای از ذره‌گونی و اتمیزه شدن خود می‌گردند، پانترکیسم مصالح مورد نیاز برای چنین شرایطی را فراهم می‌کند.
۴- پان‌ترکیسم در گستره خیالی‌اش، تمدن بشری را زاده نژاد تُرک می‌داند که هزاران سال پیش بر جهان حکومت کرده و سپس توسط پارس‌ها و ارمنی‌ها و کُردها از میان رفته است. توهماتی که بر پایه آن نسل‌هایی کینه‌توز و پر از نفرت و بسیار پرشباهت به نسل‌های آلمان هیتلری را پرورش می‌دهد.
۵- پان‌ترکیسم به صورت گفتمان رسمی دو دولت جمهوری باکو و ترکیه درآمده و به صورت آشکار و پنهان توسط چند کشور دیگر از جمله ازبکستان و قزاقستان حمایت می‌شود و در آینده باعث مشکلات فراوانی برای کشورها و اقوام منطقه از جمله ایران و ارمنستان و روسیه و اعراب و کُردها خواهد شد.
۶- پان‌ترکیسم به صورت بدیل داعش و طالبان و بنیادگرایی برای آزار کشورهای منطقه به ویژه ایران به شدت از سوی ناتو و اسرائیل و انگلیس حمایت می‌شود.