گروه سیاسی: هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، خواستار احیای مجدد روابط با پکن است، اما در مورد حقوق اویغورها با مشکل مواجه است.
دو مقام ترک به میدل ایست آی گفتند که هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه در اوایل این هفته در سفر خود به چین، بی سر و صدا برای حفاظت از حقوق و فرهنگ مسلمانان اویغور لابی کرد. فیدان در پکن با همتای چینی خود وانگ یی و معاون رئیس جمهور هانگ ژنگ دیدار کرد. فیدان همچنین به منطقه خودمختار سین کیانگ سفر کرد و بالاترین سطح بازدید از منطقه اویغور نشین را از سال ۲۰۱۲ نشان داد. فیدان در حین دیدار با مقامات و اویغورها در ارومچی و کاشغر، کراوات فیروزه‌ای رنگی که با پرچم‌ ملی اویغورها مرتبط است، به تن کرد. او گفت این دو شهر، «شهرهای باستانی ترکی-اسلامی» هستند که چین را به جهان ترک و اسلام متصل می کند. با این حال، شکست فیدان در انتقاد از بدرفتاری مستند چین با مسلمانان اویغور، از جمله آنچه چین «اردوگاه‌های بازآموزی» می‌خواند، باعث محکومیت ترکیه توسط برخی از گروه‌های اویغور شد. گزارش حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۲۲ چین را به ارتکاب جنایت علیه بشریت به دلیل رفتار با اویغورها متهم کرده است.
دو منبع دیپلماتیک ترکیه فاش کردند که آنکارا بر اهمیت موضوع مسلمانان اویغور برای پکن تاکید کرده است. یکی از منابع دیپلماتیک گفت: «ما به آنها گفتیم مسلمانان اویغور، که با آنها پیوندهای قومی، مذهبی و فرهنگی داریم، برای ما بسیار مهم هستند. ما به آنها، حساسیت‌های جهان ترک و جهان اسلام در خصوص حفظ حقوق فرهنگی ترک‌های اویغور و عمل به ارزش‌های آن‌ها را اعلام کردیم.» این منبع افزود که در حالی که آنکارا به حاکمیت چین احترام می گذارد و از سیاست چین واحد حمایت می کند، همچنین معتقد است رسیدگی به نگرانی ها در مورد حقوق اویغورها ضروری است.

مقامات چینی خشمگین هستند
بازدید فیدان از منطقه سین کیانگ و صحبت های فیدان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با وانگ یی مبنی بر اینکه ارومچی و کاشغر شهرهای ترکی_ اسلامی هستند، ممکن است باعث خشم و ناآرامی برخی مقامات چینی شده باشد.
دوغان خاطرنشان کرد که ترکیه خود را در دوراهی می بیند و می خواهد روابط دیپلماتیک و تجاری خود را با چین حفظ کند و در عین حال از حقوق و آزادی های اویغورها دفاع کند. دومین منبع رسمی ترکیه اظهار داشت که روابط دوجانبه پس از کنار گذاشتن یک کنسرسیوم چینی از پروژه خرید سهام پل سوم استانبول به قیمت نزدیک به ۷۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ و استعفای وزیر دارایی سابق برات آلبایراق در سال ۲۰۲۰ که یکی از حامیان سیاست طرفدار چین بود، دچار رکود شده است. به تعویق انداختن تحویل واکسن کووید-۱۹ در مارس ۲۰۲۱ توسط چین و همچنین رد درخواست استرداد چندین مخالف اویغور از ترکیه به چین توسط ترکیه، از دیگر دلایل رکود روابط ترکیه و چین طی این سال ها بوده است.

احیای روابط ترکیه و چین
فیدان در ماه های اخیر به دنبال راه هایی برای احیای مجدد روابط ترکیه با چین بوده است، زیرا آنکارا نمی تواند قدرت دیپلماتیک و نظامی رو به رشد چین را نادیده بگیرد.
دومین منبع ترکیه ای گفت: «این تلاشی برای دعوت از چین برای احیای روابط براساس احترام و منافع متقابل بود». ما از آنها می‌خواهیم محدودیت‌های صادرات محصولات کشاورزی ترکیه را لغو کنند و اجازه دهند تا گردشگران چینی بیشتری به ترکیه بیایند تا کسری تجاری را که بیش از ۴۰ میلیارد دلار به نفع چین است متعادل شود. آنکارا همچنین از چین می‌خواهد که یک نیروگاه هسته‌ای در غرب ترکیه بسازد، اما پکن با آن مخالفت کرده است.

در اوایل ماه جاری، آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه در جریان سفر رسمی خود به پکن، یادداشت تفاهمی با همتای چینی خود در مورد مواد معدنی خاکی کمیاب و انرژی هسته ای امضا کرد. دوغان افزود: هرگونه توافق هسته ای باید بین رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین نهایی شود.
فیدان از شی جین پینگ برای سفر رسمی به ترکیه در اواخر سال جاری دعوت کرده است، اما مشخص نیست که رئیس جمهور چین بپذیرد یا خیر.
به گفته این مقام ترکیه ای، فیدان در جریان سفر خود به چین همچنین بر اهمیت کریدور میانی برای چین و ترکیه تاکید کرده و درخواست پروازهای تجاری بیشتر بین کشورها از جمله به ارومچی را کرده است. وانگ یی وزیر امور خارجه چین در کنفرانس مطبوعاتی مشترک گفت که چین مایل به همکاری با ترکیه در کریدور میانه و گسترش واردات محصولات کشاورزی با کیفیت بالا از ترکیه است…