گروه فرهنگ و ادب: برخی معتقدند که نباید مشاهیر را مختص یک جغرافیای سیاسی دانست. این امر در وهله اول گذاره درستی است. مشاهیر همواره باید پیوند دهندهی چند جغرافیای سیاسی و چند کشور به یک هویت باشند.این امر زمانی تبدیل به مسأله میشود که عدهای شعارِ یگانگی ارزشها بین چند کشور را بدهند اما در عمل به دنبال مصادره مشاهیر برای کشور خاصی باشند! برای مثال؛ برخی تئوریسینهای ترکیهای معتقدند که مولوی چون در جغرافیایی غیر از ایرانِ امروز وفات یافته، پس ترکیه حق دارد مولوی را برای خود ثبت کند و ایران نباید اعتراضی بکند چون باعث گسست پیوندهای هویتی بین دو کشور میشود!این امر نوعی از ناسیونالیسم است که فقط محل تولد و وفات و زبان اشخاص و مشاهیر را ملاک و معیار میداند. این نوع ناسیونالیسم را کشورهای همسایه ایران رواج میدهند چون به دنبال تاریخ سازی جعلی برای خود هستند و ارزشهای اخلاقی و مردمی برایشان معیار نیست در حالی که در ایران، نگاه به جایگاه مشاهیر، صرفا برای روایت تاریخ نیست، بلکه ارزشها و معیارهای والاتری را شامل میشود.چنان که آوردهاند؛ مردی در جريان جنگ جمل دچار ترديد شد و با خود گفت، چطور ممكن است، شخصيتهايی چون طلحه و زبير و عائشه بر خطا باشند. آن را با خود علی(ع) در ميان گذاشت و از خود علی(ع) پرسید كه مگر ممكن است، چنين شخصيتهایی بر خطا باشند؟ علی(ع) به او فرمود: «اِنّكَ لَمَلْبُوسٌ عليك، اِنَّ الحَقَ وَ الباطِلَ لا يُعْرَفانِ بِاَقْدارِ الرِّجالِ، اَعْرِفِ الْحَقَّ لَعَرِفَ اَهْلَهُ، وَ اَعْرَفِ الباطِلَ تَعْرِفْ اَهْلَهُ»؛ يعنی تو در اشتباهی، حق و باطل را با قدرت و شخصيت افراد نمیتوان شناخت. اول حق را بشناس تا اهل آن را بشناسی و باطل را نيز بشناس، اهل آن برايت آشكار میشود.ارزشهای مشاهیر به کلیاتی چون حُسنِ عدالت، روحیه مبارزه با ظلم و حقخواهی، صداقت، جایگاه علمی، امانت داری و احسان و… است. اگر مشاهیر را یک امر ملی بدانیم و بخواهیم نام آنها را برای یک کشور ثبت کنیم، از نظر استاد مطهری(ره)، این امر ملی باید دو خصوصیت داشته باشد؛ نخست اینکه ارزشهای هر پدیدهای (اعم از تاریخ مشاهیر و اماکن و…) رنگ و جلوهای از یک مردم بخصوص (جغرافیای خاص) دارد و به نوعی در ژنومِ آن مردم یافت میشود. دوم اینکه؛ آیا مردمِ آن جغرافیای ِبخصوص، پدیده مورد نظر را با رغبت پذیرفته است یا به زور و اکراه و با جعل تاریخ؟!اگر دو شرط فوقالذکر با هم جمع شد، آن پدیده یک امر ملی برای یک کشور خاص میتواند ثبت شود.بنابراین؛ مصادره مشاهیر ایرانی توسط کشورهای دیگر، نمیتواند مطلوب باشد چون مردم آنها هیچ شناخت درستی از ارزشهای اخلاقی-دینی و علمی مشاهیر ایرانی ندارند و حاکمیت آن کشورها نیز فقط به دنبال شهرتِ مشاهیر هستند(نه ارزشهای آنها) و مجبورند برای مردمشان تاریخِ جعلی بسازند
Δ
Wednesday, 9 October , 2024