گروه فرهنگ و ادب/ قلیزاده: عاشیق، عاشق یا آشیق عارف و نغمه‌سرایی است که ساز می‌نوازد و آواز می‌خواند. پیش از جا افتادن لغت «عاشیق» این صنف با کلمه‌ی اوزان شناخته می‌شد. عاشیق‌ها اغلب در بداهه‌خوانی مهارت دارند و شعر و آهنگ تصنیف‌های خودشان را هم گاهی خود می‌سازند. نظائر عاشق‌های آذربایجان در میان دیگر ترک‌زبانان، با نام‌های عاشوق، بامسی، باکسی، بخشی و … مشهور بوده‌اند و برخی اقوام و ملل غیرترک نیز عاشق را با همین مشخصات و گاه با همین نام و گاه با نام‌های دیگر دارند که بخشی‌ها و بخشوهای جنوب ایران و دیگر مناطق و نواحی ایران از آن جمله‌اند. عاشق‌های قدیم با لغاتی مانند بخشی، دده (روحانی) و اوزان نامیده شده‌اند. انتقال شفاهی فرهنگ، ترویج ارزش‌ها و سنن فرهنگی از جمله وظایف این صنف بود.

مادری که استاد فرزندش می‌شود

آشیق مصطفی عباس‌پور یکی از هنرمندان موسیقی آشیقی است که در سال ۱۳۵۷ در روستای چاپان از توابع شهرستان اهر چشم به جهان گشود و در دامن مادری فرهیخته و آشنا به شعر و ادبیات پرورش یافت و اوج گرفت. وی با اشاره به این که مادرش دارای ذوق و قریحه‌ی شعری است، می‌گوید که تشویق ایشان جهت آشنایی او با هنر اصیل آشیقی بسیار موثر بود: «در محضر اساتید بزرگی چون استاد عاشیق حسن اسکندری، عاشیق فرخ مهدی پور، عاشیق علی فلاح و…  تلمذ نموده دستگاه‌های مختلف موسیقیایی را از آنان فراگرفته‌ام. البته بیشتر آموخته‌های بنده تجربی بوده و آن‌چه را که اساتید به عنوان الفبای موسیقی آشیقی یاد داده‌اند به صورت تجربی بسط و گسترش داده‌ام. و مادرم با توجه به سرایش بایاتی های جان نواز و دلسوز یکی از اساتید برتر بنده در این زمینه می باشد. اما خوب می‌دانم که یادگیری این هنر راه بسیار درازی است که هر اندازه در آن گام برداری، اگر چه به تعالی نزدیک‌تر می‌شوی، ولی پایانی بر آن متصور نیست.»

 رغبتم به موسیقی آشیقی، مرهون نگاه والدینم به مباحث دینی بود

 وی با اشاره به این که در یک خانواده‌ی مذهبی چشم به جهان گشوده است، عمدتا رغبت به موسیقی آشیقی را مرهون نگاه مومنانه‌ی والدینش به مباحث دینی و ائمه‌ی معصومین (ع) برشمرد و گفت: «ائمه‌ی معصومین (ع) جایگاه خاصی در اشعار موسیقی آشیقی دارند و به ویژه مولای متقیان در این اشعار و نواهای مختلف از اهمیت خاصی برخوردار است. من هم همواره سعی نموده‌ام این مفاهیم را با نوسازی و در قالب بیان‌های متفاوت بخوانم و نقش هر چند اندکی در علاقه‌مند کردن نسل جوان به مفاهیم دینی داشته باشم.»

مرگ تدریجی این هنر دیرین مرا می‌آزارد

آشیق مصطفی افزود: «بارها در برنامه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی داخلی و برون مرزی و جشنواره‌های مختلف موسیقی از جمله جشنواره‌ی غدیر بناب، گل محمدی اسکو، مراغه و  گردهمایی آشیق‌ها و … شرکت کرده‌ام و موفق به دریافت لوح‌های تقدیر متعدد از نهادهای مختلف شده‌ام. اما آن‌چه که مرا می‌آزارد مرگ تدریجی این هنر دیرین و باسابقه است که جوانان امروز چندان علاقه‌ای به آن نشان نمی‌دهند و موسیقی غربی که هیچ قرابتی با فرهنگ ما ندارد جایگزین آن می‌شود. این وظیفه‌ی مسئولین فرهنگ و هنر استان است که از مرگ تدریجی آن جلوگیری کنند. هر گاه که در یک جمع افراد مسن می‌خوانم، احساس می‌کنم که  شور مضاعفی به جمع آنان می افزایم و امید دارم که با معرفی صحیح این هنر به جوانان، آنان هم شیفته‌ی این هنر اصیل گردند.»

طبیعت زیبای ارسباران الهام بخش آشیق‌ها

او در ادامه می‌گوید: «هنر عاشیقی دارای ۷۲ نغمه می باشد که با عنوان هاوا از آن یاد می‌برند  شامل داستان ها، معراج نامه، استاد نامه، گرایلی و … می باشد که سرایش و اجرای هر کدام از آن‌ها ضمن نیاز به تبحر خاص دنیای جدیدی را به روی شنونده القا می نماید و امروز نیاز جامعه هنری معرفی آین هاواها به جوانان و نسل آینده می باشد.»

وی با اشاره به اینکه مادرشان نقش اساسی در ایجاد انگیزه و زغبت وی به هنر آشیقی ایجاد کرده  طبیعت زیبای چاپان و ارسباران را الهام بخش برای خانواده خود عنوان نمود و گفت برادرم مرتضی عباسپور هم مجموعه شعری با عنوان «نه اولور» به چاپ رسانده که در آن برخی از سروده های مادرم هم با عنوان «کوسموشم» و «عصا» به چاپ رسیده است. و آثار متعددی که نیاز به حمایت برای چاپ آن اشعار هست در محافل خانوادگی و  جمع های دوستان توسط مادرم خوانده می‌شود.»

وی در پایان با بیان اینکه سوز وار قلبی یالار /یار دردینی یار آلار/ دئشمه باغریم آمان دیر/ سیزیلدیار یارالار از وجود اشعار سراسر امید هنر عاشیقی یاد کرد و چنین گفت: «یام یاشیل گیندی گینه او داغلار / سس سالدی دره لر آخدی بولاغلار / طبیعت سیرینه چخدی گوناقلار / ایندی جوشا گلیب داشان وقتدی.