گروه جامعه: وجود اقلیت های دینی در بافت و ترکیب جمعیتی هر کشور ضرورتی انکارناپذیر و از آثار جهانی شدن می باشد. این موضوع در نظام‌های حکومتی دینی از جمله ایران جایگاهی ویژه پیدا می کند. باید توجه داشت که در ایران برخلاف کشورهای دیگر که انواع اقلیت‌ها وجود دارد، به دلیل اتکای حاکمیت بر مذهب، فقط اقلیت دینی مورد شناسایی قرار گرفته است و قومیت‌های مختلف با فرهنگ‌ها، نژادها و زبان‌های مختلف، اقلیت محسوب نشده بلکه جزوی جدایی ناپذیر از ملت بزرگ ایران به شمار می روند.

 یکی از مسائل چالشی در دهه های اخیر نحوه مواجهه‌ی نهادهای دولتی ایران با اقلیت های مذهبی ساکن در ایران است. برخی با دست آویز قرار دادن نوع برخورد با زبان، مذهب و به طور کلی فرهنگ اقلیت‌های ساکن در ایران، تلاش دارند مقایسه نامبارکی میان این اقلیت ها با اقوام ایرانی داشته باشند. که اساساً قیاسِ مع‌الفارغی است.

قوانین جمهوری اسلامی ایران، بر پایه‌ احکام و شریعت اسلام بنا نهاده شده است. قانون اساسی که مهم‌ترین و بنیادی‌ترین قانون این کشور است، در اصل ۴ تصریح می‌کند که کلیه قوانین کشور باید بر اساس موازین اسلامی باشد. یکی از مباحثی که در قانون اساسی مدنظر قرار گرفته و در زمان تدوین، شریعت و دین مدنظر بوده، حقوق اقلیت‌های دینی است. قانون اساسی ایران، بدون اینکه تعریفی از اصطلاح اقلیت به دست دهد. در اصول ۱۳ (شناسایی اقلیت‌های دینی) و ۲۶ (فعالیت احزاب) و  ۶۷ (سوگند نمایندگان مجلس به کتاب آسمانی) از این واژه استفاده کرده است.

در ایران قومیت‌ها، اقلیت محسوب نشده بلکه جزوی جدایی ناپذیر از ملت بزرگ ایران هستند

اصل ۱۳ قانون اساسی که مهم‌ترین اصل در شناسایی اقلیت‌هاست، در این خصوص بیان می‌دارد: «ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی تنها اقلیت‌های دینی شناخته می‌شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آئین خود عمل می‌کنند.»  منشأ اصل ۱۳ قانون اساسی را می‌توان در مبانی فقهی و قرآنی جستجو نمود؛ به‌موجب آیه ۲۵۶ سوره بقره برای غیرمسلمانان پذیرش دین اسلام اجباری نیست و بر این اساس، اهل کتاب ساکن در کشورهای اسلامی، مجاز به حفظ دین خود تحت حمایت دولت اسلامی هستند.

همچنین مهم‌ترین اصلی که رعایت حقوق اجتماعی اقلیت‌ها را تضمین می‌کند، اصل ۱۹ قانون اساسی است که بر اساس آن «مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند، از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند این‌ها سبب امتیاز نخواهد بود.» با توجه به حکومت شرع مقدس اسلام بر تمام قوانین کشور، به نظر می‌رسد در زمان تدوین اصل  19 قانون اساسی، به‌جز در نظر گرفتن اسناد و قوانین بین‌المللی، نویسندگان قانون اساسی توجه ویژه‌ای به آیه ۱۳ سوره حجرات نیز داشته‌اند که طبق این آیه شریفه، هیچ برتری و ارزشی فزون‌تر برای افراد بر مبنای رنگ و نژاد و امثالهم نیست و فقط آنچه سبب برتری می‌شود، تقواست.

نتیجه گیری مقایسه تطبیقی اقوام ایرانی مانند آذربایجانی ها با اقلیت های مذهبی همانند ارامنه و زرتشتی ها در انجام امورات فرهنگی خود من جمله استفاده از زبان در مدارس محدود خود، که توسط برخی گروه های واگرا انجام می شود، امری غیر علمی و غیر کارشناسی است! چون اقوام مختلف ایرانی من جمله آذربایجانی ها بخش بزرگی از ملت ایران هستند که نقش مهمی در شکلگیری این ملت و فرهنگ غنی آن اعم از زبان و دین و مذهب و… در طول تاریخ ایفاء کرده اند. آذربایجانی ها اقلیت نیستند بلکه جزوی از سازندگان اصلی ایران و ملت ایران هستند و مقایسه کردن آنها با اقلیت های مذهبی، ظلم و اجحاف در حق آنان است.