طی ۳۰ سالی که از استقلال جمهوری آذربایجان می‌گذرد حاکمیت این کشور به دلیل در پیش گرفتن تفکرات سکولار، موانع بی‌شماری در برابر گسترش اسلام ایجاد کرده است. در حوزه اجتماعی کودکان به دلیل داشتن حجاب اسلامی از حضور در مدارس منع می‌شوند و در حوزه سیاسی برخورد با هرگونه مظاهر دینداری تا جایی پیش رفته است که اگر فردی در مناصب دولتی اقدام به نمازخواندن کند با وی به شدت برخورد می‌شود.

فعال شدن جریان‌های مختلف تکفیری، وهابی و صهیونیستی بعد از استقلال جمهوری آذربایجان از سوی حاکمیت این کشور و برای جلوگیری از گسترش تشیع در این کشور صورت گرفته است و امروز شاهد حضور و فعالیت انواع فرقه‌ها از جمله بهائیت، بودیسم و یهودیت، حتی شیطان پرست‌ها در این کشور هستیم. طی سالهای اخیر نیز با افزایش نفوذ اطلاعاتی و فرهنگی رژیم صهیونیستی در باکو شاهد افزایش فشارها و جنایات روزافزون علیه مسلمانان جمهوری آذربایجان و اعمال محدودیت‌های شدیدتر علیه شعائر مذهبی شیعیان به خصوص در ایام محرم هستیم.

شووینیسم قومی و گسترش شیعه ستیزی

دکتر احمد کاظمی استاد دانشگاه و کارشناس برجسته مسائل قفقاز در گفتگو با قدس درباره افزایش فشارها بر شیعیان از سوی مقامات باکو گفت: بحث مقابله با تشیع و فشار بر شیعیان و فعالان شیعی از همان بدو استقلال جمهوری اذربایجان یعنی از دوره حیدرعلی اف ۱۹۹۳ به نوعی شروع می‌شود اگرچه در اوایل به دلیل درگیری در جنگ قره باغ، تنش‌های داخلی به واسطه جنگ قدرت چندان مشهود نبود ولی واقعیت امر این است که ریشه شیعه ستیزی در آذربایجان به سیاست های حیدر علی اف برای هویت سازی ایجاد شد و چون بر مبنای انکار اشتراکات با ایران و در بطن خود ایران ستیزی را داشت در کنارش بحث مقابله با تشیع را به صورت اتوماتیک مطرح بود. با گذشت زمان و با تقویت حکومت حیدر علی اف فشارها بر حزب اسلام و داستان بازداشت، زندانی کردن و شکنجه رهبران حزب را شاهد هستیم.

کاظمی افزود: در واقع هویتی که بر مبنای شووینیسم (میهن شیفتگی) قومی و ایجاد دولت تک قومی به تبعیت از ترکیه بنیانگذاری شده است مهمترین دلیل بر شیعه ستیزی در آذربایجان محسوب می‌شود. با توجه به این که جمهوری آذربایجان بعد از ایران دومین کشور شیعه محسوب می شود و بیش از ۹۵ درصد مردم این کشور مسلمان و بیش از ۹۰ درصد آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، بعد از فروپاشی شوروی درواقع صهیونیسم جهانی و جبهه استکبار، وجود تشیع و تقویت آنرا به عنوان یک خطر برای خود محسوب می‌کند و جریان های مختلف از جریان های صهوینیستی، گولنی ترکیه و تکفیری وهابی همه با یک هدف مشترک یعنی شیعه ستیزی اقدامات خود را آغاز کردند.

کارشناس ارشد مسائل قفقاز تاکید کرد: طرح های مسیحی سازی، وهابی کردن مردم آذربایجان طرح های عمده‌ای هستند که در مقاطع مختلف دنبال شده چرا که تقویت تشیع را به معنای جلوگیری از چپاول ثروت منابع این کشور از سوی استکبار می دانستند. عقبه شیعه ستیزی قدمتی برابر با تاریخ استقبال آذربایجان دارد؛ و با همراه شدن آن با هویت سازی جعلی به نوعی از همان ابتدای ایجاد این کشور ریل گذاری برای این اقدام صورت گرفته است.

چهار راهبرد ضد شیعی علی اف

به گفته کاظمی از دوره الهام علی اف شیعه ستیزی در آذربایجان تشدید ‌شد و علی اف پسر برای شیعه ستیزی چهار راهبرد را در پیش گرفت؛ مهمترین راهبرد در این دوره ترویج وهابیت است که ابعاد تکان دهنده آن در سال ۲۰۰۵ و در پی لورفتن یکی از فایل های محرمانه وزارت امنیت ملی این کشور آشکار شد؛ سندی که نشان دهنده همکاری نهادهای امنتی این کشور با عربستان و گروه‌های وهابی برای ترویج وهابیت در آذربایجان در پوشش فعالیت های تجاری و فرهنگی و بحث شکل گیری منطقه مشفق آباد به عنوان یک منطقه وهابی نشین در حومه باکو بود که ابعاد این توطئه را برای افکار عمومی این کشور آشکار کرد.

وی افزود: راهبرد دوم اما بحث ایجاد گروه‌های رقیب و انحرافی برای تشیع است که امروزه در قالب مدل اسلام آذربایجانی مطرح است که در دوران الهام بنا شده است. راهبرد سوم همکاری با جریان های تکفیری در قالب ایده چند فرهنگ گرایی بوده است که به این بهانه به گروه های تکفیری و فرقه ای اجازه فعالیت آزادانه در این کشور داده شود تا از این طریق تشیع را محدود و تضعیف کنند.

کارشناس برجسته مسایل قفقاز اظهار داشت: راهبرد پایانی مقامات باکو استفاده از شیوه سرکوب گسترده بوده است؛ سرکوب هم از منظر بازداشت و حبس و شکنجه فعالان که از جهت شیوه به کارگیری سرکوب فقط با دوره شکنجه استالین ۱۹۳۷ قابل مقایسه است؛ و هم از منظر تصویب قاوانی که هرگونه تبلیغ تشیع را ممنوع می کرد؛ درواقع از سال ۲۰۰۹ دوره دوم الهام علی اف این موضوع تشدید شده است.

دوره کنونی اوج شیعه ستیزی در جمهوری آذربایجان است

کاظمی با بیان اینکه شیعه ستیزی در آذربایجان را می توان به سه مرحله تقسیم بندی کرد اظهار داشت: دوره نخست به دوران روی کار بودن حیدر علی اف برمی‌گردد؛ دوره دوم مربوط به دوره ابتدایی الهام علی اف از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۰ و دوره سوم از ۲۰۲۰ و همزمان با آغاز جنگ قره باغ تاکنون بوده است که دوره سوم را به جرات می توان دوره اوج شیعه ستیزی در آذربایجان دانست.

به گفته پژوهشگر مسائل قفقاز دوره کنونی شیعه ستیزی به دلیل داشتن ویژگی های مختص به خود از سایر دوره ها متمایز است؛ اول اینکه در این دوره در قالب پروژه به اصطلاح آزادی سرزمین‌های اشغالی آذربایجان فرایند اجرایی شدن فتنه ژئوپلئوتیکی دالان تورانی ناتو به عنوان فتنه ژئوپولیتیکی علیه ایران، روسیه و چین توسط ناتو در پوشش این جنگ آغاز شده است.

افزایش شیعه ستیزی و فتنه ژئوپولیتیکی دالان تورانیان

وی افزود: از مهمترین نتایج این دوره تشدید بی سابقه سیاست خداستیزی، اسلام ستیزی و شیعه ستیزی از یک طرف و از سوی دیگر تشدید سیاست‌های ایران ستیزی و قوم گرایی در جمهوری آذربایجان است؛ به طوری که تشیع در آذربایجان به عنوان خطر جدی برای اجرایی شدن فتنه هایی نظیر فتنه ژئوپولیتیکی تورانیان قلمداد می شود و اجرایی شدن این فتنه‌ها منوط به استحاله و از بین رفتن تشیع در این کشور شده است و به همین دلیل شاهد افزایش فشار بی‌سابقه بر شیعیان در آذربایجان و اجرا شدن سیاست تشدید فشارها برای قطع ارتباط مردمی بین شیعیان آن کشور و ایران هستیم.

کاظمی با بیان اینکه گرچه انجام این اقدامات و در پیش گرفتن این سیاست پیش از این نیز وجود داشته و شاهد ایجاد اختلالات در تبادلات مرزی، لغو نکردن ویزا و لغو موافق نامه تسهیل گذر مرزی ۱۹۹۶ از سوی آذربایجان بودیم تصریح کرد: اما در دوره جدید به بهانه کرونا شاهد بسته شدن مرزها ایجاد اختلال در پروازها و تبلیغات سهمگین علیه ایران هستیم که به موازات آن فضا برای تبلیغ وهابیت و یهودیت در این جمهوری به منظور ریشه‌کن کردن تشیع ایجاد شده است.

خاندان علی اف شیعه‌ستیزترین حکومت در جهان

کاظمی با تاکید بر اینکه در مقطعی کنونی شدیدترین سیاست‌های شیعه ستیزانه در آذربایجان اجرا می‌شود و خاندان علی اف، شیعه‌ستیزترین حکومت در جهان هستند اظهار داشت: هویت جعلی که خاندان علی اف دنبال می‎کنند بر چند پایه استوار است؛ در راس آن ادعای وجود یک آذربایجان مستقل است که یک جعل آشکار تاریخی محسوب می‌شود چرا که تا سال ۱۹۱۸ اصطلاح آذربایجان برای مناطق شمالی ارس استفاده نمی‌شده و با نام آران شناخته می‌شود.

وی ادامه داد: در پی این تحریف از لحاظ ایدئولوژیکی نیز برای آن ویژگی‌هایی تعریف می کنند؛ و عنوان می شود که آن آذربایجان مستقل، محل تسامح و تساهل و چند فرهنگ گرایی تاریخی بوده است و هیچ دینی در آن وجود نداشته است! درواقع ایده چندفرهنگ گرایی الهام علی اف در سال ۲۰۱۴ از این تفکر نشات گرفته است. در قالب این ایده برای یهودیان امتیازات ویژه‌ فعالیت مذهبی در نظر گرفته شده است ولی برای شیعیان که اکثریت مردم این کشور هستند به دلیل زدن یک پرچم امام حسین(ع) بر سردر منازل به ۲۵۰۰ یورو جریمه تعیین می‌کنند!

اسلام آذربایجانی همان اسلام آمریکایی است

آنچه خاندان علی اف تحت عنوان اسلام آذربایجانی ترویج می‌کنند چیزی شبیه اسلام گولنی در ترکیه یا اسلام آمریکایی است؛ یعنی ورژنی از اسلام که هیچ خطر و سدی در برابر سیاست‌های استکبار و وهابیت و صهیونیسم قلمداد نشود؛ به همین دلیل است که امروز مقامات آذربایجان این کشور را در یک آشوب و تنش مستمر با ایران قرار داده‌اند چون هویت خودش را در مقابله با ایران بنیان نهاده است و طبیعتا وقتی هویتت را بر مبنای عناد با دیگری بنا نهاده باشید نمی‌توانید با آن کشور یک رابطه عادی داشته باشید.

علیرغم فشارها خللی در باورهای مردم ایجاد نشد

وی در پاسخ به این پرسش که تلاش‌های شیعه ستیزانه و ایران هراسانه مقامات باکو تا چه میزان بر افکار عمومی این کشور موثر بوده است گفت: علی رغم تمام تلاش‌هایی که صورت گرفته است اعم از ایجاد دیوار آهنین بین دو کشور، ایجاد اختلال در سفرهای توریستی، لغو نکردن ویزا برای ایرانیان در حالی که ایران این اقدام را انجام داده است، سرکوب شیعیان، دستگیری و بازداشت و شکنجه روحانیون و مبلغین مذهبی و جلوگیری از برگزاری مراسم‌های مذهبی شیعیان نتوانسته اند کوچکترین خللی در باورهای مردم این کشور ایجاد کنند.

کاظمی با تاکید بر اینکه اقدامات مقامات باکو در زمینه ایران هراسی و شیعه ستیزی ناشی از تجربه ۷۰ سال خداستیزی دوران کمونیسم شوروی است تصریح کرد: حتی در آن دوره نیز مردم شیعه آذربایجان ارزش ها و باورهای خود را حفظ کردند به همین دلیل است که امروز خاندان علی اف در همکاری تنگاتنگ با رژیم صهیونیستی تلاش می‌کنند با اجرای مخوف ترین سیاست ها تشیع را از بین ببرند و راهکار آن را در قطع روابط با ایران جستجو می‌کنند که یکی از اشتباهات محاسباتی آنها محسوب می شود چرا که ترویج تشیع در ذات تشیع نهفته است و ربطی به ارتباط با کشور خاصی ندارد.

کارشناس ارشد مسائل قفقاز افزود: به دلیل حاکم بودن فضای خفقان حاکم بر آذربایجان آمار دقیقی در باره تعداد بازداشت شدگان شیعه در این کشور در دست نیست؛ اما از سال ۲۰۰۹ یعنی از آغاز نهضت حجاب در آذربایجان که در ۲۰۱۲ به اوج خودش رسید و تاکنون ادامه یافته است صدها نفر از  فعالان بازداشت شده اند در ایام محرم این بازداشت ها ضریب چند برابری پیدا می‌کنند و امروز هزاران نفر از مردم عادی این کشور به دلیل کوچکترین فعالیت مذهبی مثل نصب یک پرچم یا تشکیل یک کلاس قرآن دستگیر شده اند.