گروه سیاست: انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه بعد از آن که «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور فعلی «کمال قلیچداراوغلو» اصلی‌ترین رقیب خود را شکست داد اما نتوانست از آستانه ۵۰ درصد آرا عبور کند، به دور دوم می‌رود. اردوغان پیش‌بینی قلیچداراوغلو نامزد شش حزب مخالف را که گفته بود در دور اول او را شکست می‌دهد، با کسب ۴۹.۵۱ درصد آرا در مقابل ۴۴.۸۸ درصد شکست داد، در حالی که تنها تعداد کمی از آرای خارج از کشور برای شمارش باقی مانده است. نظرسنجی‌های پیش از انتخابات حاکی از آن بود که اردوغان برای اولین بار در انتخابات ملی در خطر شکست در برابر رقیب اصلی خود قرار داشت.

نتایج انتخابات نشان داد که نه فاجعه‌ی زلزله و نه تورم ۸۰درصد، نمی‌تواند اردوغان را در انتخابات عقب براند. حتی فردی همچون قلیچداراوغلو که به ساده‌زیستی شهرت دارد، نتوانست مردم ترکیه را مجاب کند که به او رای دهند.

المانیتور یکشنبه هفته‌ی گذشته نوشت: درحالی‌که کمتر از دو هفته دیگر ترکیه برای دور دوم انتخابات آماده می‌شود، رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه بار دیگر ثابت کرد که او و حزب عدالت و توسعه (AKP) شکست‌ناپذیر هستند. اپوزیسیون نیز در شوک و آشفتگی به سر می‌برد و احتمالا آرزوی حکمرانی برای آنها در صدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه در حد آرزو باقی بمانند و شاید این اردوغان باشد که شمع صد سالگی جمهوری ترکیه را فوت کند. البته حزب عدالت و توسعه و شرکایش موسوم به ائتلاف جمهور توانستند پارلمان را از آن خود کنند و به این ترتیب یک-هیچ از ائتلاف ملت جلو افتادند.

واکاوی نتیجه‌ی انتخابات ترکیه

حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با «آذرپژوه» در مورد انتخابات اخیر ترکیه اظهار داشت: انتخابات ترکیه را می‌توان از چند جنبه بررسی کرد؛ نخست اینکه درست در صدمین سال تشکیل ترکیه امروزی برگزار شد و فضای رقابتی در هر دو انتخابات ریاست جمهوری و مجلس چشمگیر بود. به ویژه در انتخابات ریاست جمهوری، آقای رجب طیب اردوغان در حاکمیت بیست ساله خود هیچگاه با چنین چالش جدی مواجه نشده بود. در این میان، مشارکت ۸۷ درصدی مردم بسیار قابل توجه است و می‌توان آن را برای دولت ترکیه به عنوان برگ برنده و تبلیغ برای نظام پارلمانی دانست. البته باید توجه داشت که شرکت در انتخابات ترکیه به نوعی اجباری است، یعنی افراد موظف به شرکت در آن هستند و در غیر این صورت مشمول جریمه می‌شوند. البته معمولا این جریمه‌ها پرداخت نمی‌شود. نباید فراموش کرد در سال‌های اخیر اینگونه فرهنگ‌سازی کرده‌اند که مردم حتما در انتخابات شرکت کنند.

انتخابات ترکیه برخلاف ایران، براساس فعالیت حزبی است

وی ادامه داد: در سیستم انتخاباتی ترکیه، افراد پیش از شرکت در آن باید حتما کارت شرکت در انتخابات را دریافت کنند. البته افرادی هستند که کارت شرکت را دریافت اما در روز موعود به پای صندوق رای نمی‌روند. با این سیستم، اولا نظم انتخاباتی ایجاد می‌شود و دوم دولت می‌تواند با برآورد مشارکت کنندگان در انتخابات، همان میزان برگ رای تولید کند. سوم اینکه در ترکیه انتخابات بصورت الکترونیکی برگزار می‌شود یعنی کاملا مشخص است که افراد در انتخابات شرکت کرده‌اند یا خیر. چهارم اینکه انتخابات برخلاف ایران براساس فعالیت حزبی است و احزاب افراد را به فعالیت سیاسی ترغیب می‌کنند و چون در انتخابات اخیر همه طیف‌ها اعم از چپ و راست، اسلامگرا و سکولار،… حضور داشتند، میزان مشارکت افزایش یافت.

اردوغان زنگ خطر جدی را احساس کرد

این کارشناس ارشد روابط بین الملل در مورد نتیجه انتخابات اخیر گفت: اما در واکاوی میزان آراء، هرچند آقای اردوغان از نظر قدر مطلق نزدیک به ۷۰۰ هزار رای بیش از سال ۲۰۱۸ کسب کرد اما با درنظر گرفتن حدود ۴ میلیون آرای جدید، براساس میزان درصد آرای کسب شده نسبت به سال ۲۰۱۸ کمتر بود، پس آقای اردوغان زنگ خطر جدی را احساس کرد. همچنین حزب آقای اردوغان، آک پارتی، با اینکه اکثریت کرسی‌های مجلس را کسب کرد اما در موقعیت ضعیف‌تری است بنابراین در سیاست‌های داخلی و خارجی باید تجدیدنظر جدی انجام دهد. همچنین اگر آقای قلیچداراوغلو برنده انتحابات آتی شود با مجلسی روبه‌رو بوده که اکثریت آن دست مخالفان است. بنابراین برای اجرای وعده‌های انتخاباتی مبنی بر تقویت قدرت مجلس و کاهش اختیارات ریاست جمهوری، با عدم استقبال مجلس مواجه می‌شود این یک مشکل بزرگ برای قلیچداراغلو بوده و تجربه بی‌سابقه برای ترکیه است.

تثبیت جایگاه احزاب راست افراطی در انتخابات پارلمان

وی ادامه داد: یکی دیگر از نکات مهم انتخابات ترکیه تثبیت جایگاه احزاب راست افراطی بود که زنگ خطر جدی برای احزاب سکولار و لیبرال ترکیه است. همچنین حزب رفاه نو که توسط فرزند آقای نجم‌الدین اربکان، فاتج اربکان، در چهار سال اخیر احیا شده بود توانست با کسب پنج کرسی به مجلس راه یابد که متحد آقای اردوغان است.

این کارشناس امور سیاسی با اشاره به اهمیت «سینان اوغان» اظهار کرد: حالا همه منتظر نظر آقای اوغان در مورد مرحله دوم هستند و با توجه به گرایش‌های آقای اوغان و با توجه به زد و بندها با اردغاون برای دریافت پست در دولت بعدی، احتمالا از اردوغان حمایت کند. در واقع احتمال حمایت اوغان از اردوغان بیش از قلیچداراغلو است، البته هنوز ایشان در حال رایزنی با هر دو طرف است. در مجموع می‌تواند انتخابات ترکیه را نقطه عطف این کشور دانست و برای ارزیابی سیاست آینده ترکیه به ویژه در قبال ایران باید منتظر نتیجه نتیجه مرحله دوم بود.