گروه سیاست؛ ترکیه مدت‌هاست که سدسازی بر رود‌های دجله و فرات را آغاز کرده است؛ این رود‌ها علاوه بر تامین بخشی از منابع آبی کشور ما، منابع آبی کشور‌های عراق و سوریه را نیز تامین می‌کنند. این کشور پروژه‌های ابر آبی دیگری را در دستور کار دارد که چنانچه این طرح‌ها متوقف نشود، می‌تواند بروز ریزگرد‌ها در ایران، سوریه و عراق را تشدید کند و همچنین موجب بروز بحران‌های آبی جدی در کشورمان شود.

اسماعیل کهرم در گفت‌وگو با «آذرپژوه» در مورد تاثیر سدسازی‌‌های افغانستان و ترکیه بر محیط زیست ایران اظهار داشت: در حال حاضر، افغانستان به نوعی گردن کلفتی می‌کند و سد کمال خان را در مرز ایران ساخته و در قبال آب، نفت از ایران می‌خواهد. از سوی دیگر همسایه غربی ما یعنی ترکیه سد ایلیسو را بعنوان یکی از بزرگترین سدهای جهان ساخته که براساس اظهارات ترک‌ها آبگیری این دریاچه ۴ سال به درازا خواهد کشید و سپس جریان آب روان می‌شود.

وی ادامه داد: البته خسارت بیشتر از سدسازی ترکیه متوجه عراق می‌شود که از نظر سیاسی و اقتصادی شرایط خوبی ندارد از همین روی توان مقابله با ترکیه را ندارد. در گذشته پیش‌بینی می‌شد که جنگ آینده بر سر آب باشد که با این رویدادها، به نظر به حقیقت پیوسته است. کما اینکه افغانستان دو سد کجکی و کمال‌خان را بر آب هیرمند ساخت و قرارداد منعقد شده در زمان نخست‌وزیر هویدا مبنی بر ورود ۱۱ مترمکعب آب در هر ثانیه را نقض کرده است.

این کارشناس ارشد مسائل محیط زیست با تاکید بر فعال‌سازی دیپلماسی کشور گفت: ما باید دیپلماسی قوی در قبال ترکیه و افغانستان اتخاذ کنیم. باید توجه داشت که بر اثر سدسازی‌‌های ترکیه در وهله نخست عراق و سوریه و سپس ایران متضرر می‌شوند بطوری که الان تالاب بین‌المللی هورالعظیم که قسمت اعظم آن در عراق و بخشی نیز در ایران بوده، در حال خشک شدن است. در حالی که این تالاب جایگاه پرندگان مهاجر بوده و تعداد زیادی از زمین‌های کشاورزی به حدی خشک شده که با آتش سوزی مواجه شده است.

وی افزود: بنابراین بایستی ترکیه را سرجایش نشاند تا آب را قطع نکند چون قسمت شرقی هورالعظیم از لب دجله و فرات بهره می‌برد که ترکیه مانع آن شده است. از همین روی می‌توان گفت که پیش‌بینی جنگ آب، الان به حقیقت پیوسته است و ما باید آنقدر قوی باشیم که جلوی تجاوزات افغانستان، ترکیه و عراق را بگیریم.

مشاور سابق سازمان محیط‌زیست کشور در مورد شکایت عراق از ایران نیز اظهار داشت: در حال حاضر آبی که ما از طریق تونل از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه منتقل می‌کنیم آنقدر اندک است که با سدهای ترکیه قابل مقایسه نیست. در واقع ظلمی که ترکیه به عراق می‌کند چندین برابر کار ایران است و براساس موازین بین‌المللی نیز ترکیه چندین برابر به عراق آسیب رسانده است.

کهرم در مورد تاثیر این سدسازی‌‌ها بر ریزگردها اظهار داشت: کشورهای سوریه، عربستان، عراق، ترکیه و ایران در این ریزگردها مقصر هستند اما نمی‌توان سهم و میزانی برای کشورها تعیین کرد. حتی براساس تصاویر ماهواره‌ای، ریزگردهای سرخ از شرق آفریقا وارد کشور می‌شود. بنابراین این موضوع نیازمند تشکیل اتحادیه با این کشورهاست تا بجای تهدیدهای نظامی با همکاری بین‌المللی مانع پراکنش این ریزگردها شد.