گروه فرهنگ و ادب: برخی با استناد به دیدار ناصر خسرو با قطران تبریزی که بر اساس قول ناصر خسرو که گفت: «در تبریز قطران نام شاعری را دیدم، شعر نیک میگفت، اما زبان فارسی نیک نمیدانست.»، معتقد هستند که قطران، فارسی را نیک نمیدانسته و به زبان تبریزی(!!) حرف میزد و زبان رایج تبریز چیزی غیر از فارسی و ترکی بود. مطلب زیر تلاش دارد تا با تکیه بر منابع تاریخی معتبر به این سوال پاسخ دهد که چرا قطران با این که شعر فارسی را نیکو میسروده است، به قول ناصر خسرو، فارسی را خوب صحبت نمیکرد؟!
گروه سیاست: همین چند سال پیش بود که غرب، ترکیه را مهمترین عامل ثبات در خاورمیانه و مدیترانهی شرقی قلمداد میکرد. در آن زمان، رجب طیب اردوغان توانسته بود مناسبات ترکیه و یونان را به مسیر عادی بازگرداند. اردوغان همچنین با تن دادن به غالب خواستههای حقوق بشری غرب، روند مذاکرات برای پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را تسریع کرده بود. در صحنه سیاست داخلی، وی با گشودن فصلی تازه از مذاکرات با رهبران کرد ترکیه، نشان داده بود که در زمینه مناسبات قومی نیز آماده پذیرفتن تجربیات تازهای است. اما بعد از گذشت 13 سال سیاست خارجی اردوغان به حتی یک «دوست نداشتن» منجر شده است!
گروه بین الملل: در حالی که شیعیان جمهوری آذربایجان با شدیدترین موج سرکوب ها از زمان حاکمیت استالین به بعد مواجه شده اند، سرکرده گروهک وهابی ها در جمهوری آذربایجان از مرمت "مسجد ابوبکر" باکو برای بازگشایی خبر داد.
گروه سیاست: اردوغان در اظهاراتی عجیب پیشبینی کرده بود که «تنش ها میان ایران و آذربایجان به درگیری نکشد چون تعداد زیادی از شهروندان ایران آذریتبار هستند و این مساله میتواند برای دولت ایران دردسر ساز شود.» در تحلیل گفتههای رئیس جمهور ترکیه، خبرگزاری اسپوتنیک روسیه اما نوشته بود؛ البته خوب همه امیدوار هستند که این تنشها به درگیری نکشد؛ اما نه چون بخشی از شهروندان کشور ایران آذری تبار هستند بلکه چون ایران مانند برخی کشورهای دیگر منطقه به دنبال جنگ افروزی و حمله به دیگران و توسعه طلبی نیست.»
گروه جامعه: بررسی های تاریخی نشان می دهد که هویتیابی کاملا متمایز قومی و به دنبال آن قومگرایی، پدیدهای نوظهور در ایران است و اختلافات زبانی تا اواسط قرن بیستم، عامل سیاسی مرکزگریزی برای این گروهها نبوده است. حضور آذریها، بختیاریها و گیلانیها در انقلاب مشروطیت نمونه بارزی از این تلاش جمعی برای هدفی مشترک است که هویت سیاسی ـ فرهنگی مشروطه و مشروطهخواهی را شکل بخشید.
گروه بین الملل: فرودگاه فضولی در مناطق تازه آزادشده در قراباغ طی یک بازی نمایشی توسط علیف و اردوغان افتتاح شد. اما این فرودگان آنچنان که تبلیغ میشود کاربردی ندارد. در این ارتباط فهمین حاجی اف، کارشناس سیاسی بر بی اهمیت بودن ساخت فرودگاه بین المللی در شهرستان فضولی و نیز شهرستان های زنگیلان و لاچین تاکید کرد و گفت: ساخت این فرودگاه ها منبعی بر کسب درآمد برای شرکت های متعلق به خانواده های حاکم بر جمهوری آذربایجان و ترکیه است.
گروه تاریخ: آن چنان که از اسناد و منابع تاریخی برمیآید، سرزمین اران و آذربایجانِ ایران هیچ گاه در یک اقلیم و یا یک محدوده جغرافیایى قرار نگرفته بودند. صحت این مطلب را مىتوان از لابهلاى اکثر مدارک و اسناد باز یافت. هر چند در برخى از فرهنگها و کتابها، محدوده آن دو یکى دانسته شده و اران ولایتى از آذربایجان شمرده شده است.
گروه بین الملل: بازی تکراری باکو در تشدید سرکوب دینداران جمهوری آذربایجان و همزمان انجام حرکتهای نمایشی سیاسی در ارتباط با ایران در هفته گذشته نیز بار دیگر تکرار شد. این بار این رفتار باکو با آزادی دو راننده ایرانی گروگان گرفته شده در جمهوری آذربایجان و نیز گفتگوی تلفنی وزرای خارجه دو کشور همزمان شد.
گروه فرهنگ و ادب: مغربی تبریزی از شعرا و عرفای بزرگ قرن هشتم بوده که در قریة امّند تبریز تولد یافت، در آنجا نشو و نما کرد و به سال 808 در تبریز در گذشت. وی در قبرستان معروف سرخاب دفن است. چون وی معاصر شیخ صفیالدین اردبیلی است فهلویات او را نیز باید مانند فهلویات شیخ صفی از آثار زبان آذری در قرن هشتم شناخت. محمدامین ادیب، استاد پیشین دانشگاه تبریز در این مقاله به تفسیر و توضیح یکی از اشعار مغربی تبریزی پرداخته است!
گروه فرهنگ و ادب: رمان “کلیدر” آشکارا از فرقهی دموکرات پیشهوری که وابستگیاش به استالین و شوروی مشخص بود، هواداری میکند. دولت آبادی در این رمان، مردم آذربایجان را که پیش از فرا رسیدن ارتش ایران، حساب خود را با اهالی فرقه تسویه نموده و آنان را به فجیعترین شکل ممکن از آذربایجان بیرون راندند، با بدترین الفاظ مورد خطاب قرار داده است!
گروه فرهنگ و ادب: اکثر دانشمندان معتقدند که زبان باستانی آذربایجان بازمانده و متحول شدهی زبان مادی است که مورخین و جغرافی نویسان اسلامی و عرب آن را فارسی (ایرانی)، فهلوی و آذری خواندهاند. با این وجود، برخی افراد منابع تاریخی را نادیده میگیرند و در اندیشهی تلبیس حقیقتاند.
Thursday, 10 April , 2025