گروه سیاسی: به گواه تاریخ بیش از ۴۰۰ سال آذربایجان محل تاخت و تاز ترکان عثمانی بوده و در این مدت، حملات ویرانگر این قوم خسارات جانی و مالی زیادی بر آذربایجان تحمیل کرده است. بیشترین درگیری‌ها میان ایران و دولت عثمانی را باید در تاریخ صفویه جستجو کرد؛ زمانی که بیش از سه دهه منطقه‌ی آذربایجان در تصرف ینی چریان عثمانی بود و آنها هر چه دوست داشتند از بلایا بر سر مردم آذربایجان می‌آوردند. اما با ظهور شاه عباس کبیر در ۱۶۰۲ میلادی، او به سمت مناطق متصرفه‌ی عثمانی به راه افتاد و ظرف یک سال کلیه متصرفات آن کشور را باز پس گرفت! او سپس قصد فتح بغداد کرد. پادشاه عثمانی تصمیم گرفت سپاهی عظیم به سمت ایران گسیل کند بنابراین سپاه ۱۰۰ هزار نفری عثمانی به سمت تبریز به حرکت درآمد.گمان همه به این بود که کار ایران تمام است. این در حالی بود که شاه ایران با جمع آوری نیروهای خود درحوالی دریاچه ارومیه انتظار فرمانده عثمانی و سپاه بزرگش را می کشید. سپاه ایران در این زمان حدود ۶۲ هزار نفر بود و توپخانه ایران نیز کوچک تر از ترک ها بود. تدبیر شاه عباس تقسیم سپاه به دو قسمت بود. ابتدا ۱۰هزار سوار از جان گذشته حمله را به سپاه عثمانی آغاز کردند (شاه عباس ۵۰هزار پیاده خود را از چشم فرماندهان عثمانی مخفی کرد) عثمانی‌ها به گمان آنکه با توپخانه قادر به دفع حمله سواران هستند نظم پیاده نظام خود را بر هم زده و سواران ایرانی را نشانه رفتند اما سرعت سواران ایرانی در این زمان جای خود را به مانوری بی نظیر داد یعنی سواران به جای حرکت مستقیم به سمت توپخانه و پیاده نظام در عرض سپاه عثمانی حرکت کردند و بدون توجه به آتش سنگین توپهای عثمانی خود را به عقب سپاه آنها رساندند.
جقال اوغلی به گمان آنکه ۱۰هزار سوار اکنون کاملاً در محاصره خواهند بود با پیاده نظام راه برگشت سواران ایرانی را بست و با تغییر جهت توپها سعی در نابودی آنها کرد غافل از اینکه ۵۰هزار سرباز ایرانی با سرعت خود را به جلوی سپاه دشمن رساندند و ناگهان نبرد به درجه ای شدت گرفت که کار از دست فرماندهان عثمانی خارج شد همزمان با شدت گرفتن نبرد پیاده نظام، سواران ایرانی که اکنون از کمند توپ و پیاده نظام عثمانی خارج شده بودند با برگشت به سمت سپاه خصم قتل عام هولناکی را آغاز کردند. توپخانه عثمانی نیز قادر به عمل نبود چرا که دو سپاه درهم آمیخته بودند. تا پایان روز ۲۰ هزار سرباز عثمانی کشته شدند و سپاه متلاشی شده عثمانی کلاً منطقه را به سمت غرب ترک کرد.
شکست ترکان عثمانی در نبرد ارومیه سبب بازگشت آذربایجان، کردستان، بغداد، موصل، دیار بکر، گنجه، تفلیس و باکو شد و عثمانی کلیه متصرفاتش در سه دهه را به ایران بازگرداند.